Όταν παραγραφεί ενα αδίκημα, αυτό σημαίνει ότι δέν μπορεί πλέον να καταχωρηθεί αγωγή εναντίον του προσώπου που το διέπραξε.
Οι κανόνες παραγραφής ιδιαίτερα όσον αφορά τα αστικά αδικήματα δέν είναι ξεκάθαροι. Παραθέτω πιο κάτω ανάλυση.
Αστικά αδικήματα που διαπράχθησαν πρίν την 1/7/12.
Σύμφωνα με τηνσημείωση 28 του Ν.66(Ι)/2012 ο νόμος Ν.66(I)/2012 θα ισχύει απο την 1/7/2012 («Ο παρών Νόμος [Σ.Σ.: δηλαδή ο Ν.66(I)/2012] τίθεται σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2012»).
Για τα αστικά αδικήματα που διαπράχθησαν πρίν την 1/7/12, εφαρμόζεται το άρθρο 68 του περί Αστικών Αδικημάτων Νόμου, το οποίο θέτει ως γενικό κανόνα ότι αγωγή για αστικό αδίκημα δέν δύναται να ασκηθεί πέραν των 3 ετών απο την πράξη η παράλειψη που στοιχειοθετεί αστικό αδίκημα. Όμως, εαv τo αστικό αδίκημα πρoκαλεί ζημιά κατά εξακoλoύθηση από μέρα σε μέρα, τότε η αγωγή πρέπει να ασκηθεί εvτός τριών ετώv από τηv κατάπαυση αυτής.
Επίσης, εάν η βάση της αγωγής δεv πρoκύπτει από τηv τέλεση oπoιασδήπoτε πράξης ή παράλειψης για τέλεση πράξης αλλά από τη ζημιά πoυ απoρρέει από τηv πράξη αυτή ή παράλειψη, τότε η αγωγή θα πρέπει να ασκηθεί εvτός τωv τριών αμέσως επόμεvωv ετώv μετά πoυ o εvάγovτας υπέστη τη ζημιά.
Περεταίρω, εαv τo αστικό αδίκημα δόλια απoκρύφτηκε από τov εvαγόμεvoη αγωγή θα πρέπει να ασκηθεί εvτός τριών ετώv από τηv αvακάλυψη τoυ από τov εvάγovτα, ή από τo χρόvo πoυ θα αvακαλύπτετo από αυτό αv κατέβαλλε εύλoγη φρovτίδα και επιμέλεια:[1]
Αστικά αδικήματα που διαπράχθησαν μετά την 1/7/12.
Σύμφωνα με το άρθρο 29 του Περι Αστικών Αδικημάτων Νόμου (Κεφ. 148) καθώς και το Παράρτημα Ι αυτού, απο την 1/7/12 όπου και τίθεται σε εφαρμογή ο νόμος 66(Ι)/2012, το άρθρο 68 του Περι Αστικών Αδικημάτων Νόμου (που εκτίθεται πιο πάνω παύει να ισχύει).
Σύμφωνα με το άρθρο 6 του Νόμου 66(Ι)/2012 κατα γενικό κανόνα μία αγωγή για αστικό αδίκημα δέν πρέπει να καταχωρείται μετά την πάροδο έξι ετών από την ημέρα συμπλήρωσης της βάσης της αγωγής.
Όμως, για συγκεκριμένα αδικήματα ο χρόνος παραγραφής είναι 3 έτη.
Συγκεκριμένα εάν η αξίωση στην αγωγή αφορά αποζημιώσεις για αμέλεια, οχληρία ή παράβαση θέσμιου καθήκοντος, τότε η αγωγή δεν εγείρεται μετά την πάροδο τριών ετών από την ημέρα κατά την οποία συμπληρώθηκε η βάση της αγωγής, εκτός αν το πρόσωπο που υπέστη την σωματική βλάβη έλαβε γνώση της βλάβης μεταγενέστερα, οπότε ο χρόνος παραγραφής αρχίζει από την ημέρα που έλαβε γνώση.
Επίσης, σε οποιαδήποτε αγωγή, στην οποία η αξίωση αφορά αποζημιώσεις για πρόκληση σωματικής βλάβης ή και θανάτου ένεκα αστικού αδικήματος, το δικαστήριο έχει διακριτική εξουσία, αφού λάβει υπόψη τους λόγους και το χρόνο καθυστέρησης στην καταχώρηση της αγωγής και την διάρκεια της ανικανότητας του ενάγοντα ή, ανάλογα με την περίπτωση, του αποβιώσαντα, να χειριστεί την υπόθεσή του, τη προσπάθεια του ενάγοντα ή, ανάλογα με την περίπτωση, του αποβιώσαντα για εξασφάλιση των απαραιτήτων σχετικών στοιχείων και τη στάση του εναγομένου σε σχέση με την προσπάθεια αυτή και τις συνέπειες της καθυστέρησης σε σχέση με τη διασφάλιση ή και την αξιοπιστία της μαρτυρίας, να αποφασίσει τη μη εφαρμογή των διατάξεων περί παραγραφής (Νοείται ότι, η πιο πάνω διακριτική ευχέρεια του δικαστηρίου δε θα ασκείται μετά την πάροδο δύο ετών από την ημέρα παραγραφής του δικαιώματος έγερσης αγωγής).
Τέλος, σε περίπτωση που η αγωγή αφορά δυσφήμηση ή κακόπιστη ψευδολογία (malicious falsehood), τότε δεν εγείρεται μετά την πάροδο ενός έτους από την ημέρα συμπλήρωσης της βάσης της αγωγής.
Σύμφωνα με το άρθρο 3 του Νόμου Περι Παραγραφής, όπως έχει τροποποιηθεί με τον 207(I)/2015
«Ο χρόνος παραγραφής αρχίζει να τρέχει όταν συμπληρωθεί η βάση της αγωγής: Νοείται ότι, χωρίς επηρεασμό των διατάξεων των άρθρων 24[2] και 29[3], ο χρόνος παραγραφής αρχίζει να προσμετρείται από την 1η Ιανουαρίου 2016».
Σημειώνεται ότι εάν υπάρχει/υφίσταται αγώγιμο δικαίωμα κατα την 1/7/16 (όπου και εφαρμόζεται ο Νομος Περι Παραγραφής) τότε ο χρόνος παραγραφής προσμετράται όχι από την ημέρα συμπλήρωσης της βάσης της αγωγής αλλά από την 1/1/16.
Αν για παράδειγμα έχεις ένα αστικό αδίκημα που έγινε την 1/8/13 και άρα σύμφωνα με τον προηγούμενο νόμο παραγράφεται σε 3 έτη δλδ 31/7/16, τότε παραγράφεται σε έξι έτη από 1/1/16 δηλαδή 31/12/2021 (νοουμένου ότι δέν εμπίπτει στις εξαιρέσεις όπου η παραγραφή είναι μικρότερη των 6 ετών).
Στην υπόθεση ΡΟΜΠΕΡΤ ν. ΚΑΤΕΛΑΡΗ, Αρ. Αγωγής: 2621/12, 23/11/2018 λέχθηκαν τα εξής:
«Το αγώγιμο δικαίωμα της ενάγουσας θεμελιώθηκε την12.6.2008 ενώ η αγωγή της καταχωρήθηκε την 13/6/2012. Τότε σε ισχύ, ήταν ο προαναφερόμενος Νόμος 110(Ι)/2002, ως είχε πριν την κατάργηση του από τον Περί Παραγραφής Αγώγιμων Δικαιωμάτων Νόμο του 2012, Ν. 66(I)/2012 που ετέθη σε ισχύ 01/07/2012 . Παρά το ότι το άρθρο 29 του Ν.66(Ι)/2012 καταργεί το άρθρο 68 του Κεφ. 148, εντούτοις, η κατάργηση εφαρμόζεται μόνο σε σχέση με πράξη ή παράλειψη που επεσυνέβηκε κατά ή μετά την έναρξη ισχύος του Ν.66(Ι)/2012, ήτοι κατά ή μετά την 01/07/2012 ( η υπογράμμιση δική μου)»
Στην υπόθεση ΙΑΚΩΒΟΥ ν. CNP ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΛΤΔ, Αρ. Αγωγής: 2743/2016, 27/7/2018, λέχθηκαν τα εξής:
«Με βάση όμως το Ν.66(Ι)/12, αν και ο χρόνος για την καταχώρηση αγωγής για αποζημιώσεις λόγω αμέλειας, εξακολουθεί να είναι αυτός των τριών ετών από την ημέρα κατά την οποία συμπληρώθηκε η βάση της αγωγής (βλ. αρ. 6(2)), ο νομοθέτης έχει προνοήσει όπως, εξαιρουμένων κάποιων περιπτώσεων που αναφέρονται στο αρ.24 του Νόμου και οι οποίες δεν αφορούν στην παρούσα, ο χρόνος παραγραφής για όλα τα υπόλοιπα αγώγιμα δικαιώματα, αρχίζει να προσμετρείται από την 1η Ιανουαρίου 2016»
[1] «Νoείται ότι αv κατά τo χρόvo πoυ πρoκύπτει πρώτα η βάση της αγωγής, αv o εvάγovτας δεv συμπλήρωσε τo δέκατo όγδoo έτoς της ηλικίας τoυ ή δεv έχει σώες τις φρέvες τoυ ή o εvαγόμεvoς δεv βρίσκεται στη Δημoκρατία, oι τριετείς αυτές πρoθεσμίες δεv αρχίζoυv vα τρέχoυv μέχρις ότoυ o εvάγovτας συμπληρώσει τo δέκατo όγδoo έτoς της ηλικίας τoυ ή παύσει vα μηv έχει σώες τις φρέvες τoυ ή o εvαγόμεvoς επαvέλθει στη Δημoκρατία»
[2] «24. Οι διατάξεις του παρόντος Νόμου δεν επηρεάζουν: (α) τις ειδικές προθεσμίες σε σχέση με αποζημιώσεις δυνάμει του περί Ελαττωματικών Προϊόντων (Αστική Ευθύνη) Νόμου, (β) τις ειδικές προθεσμίες που αναφέρονται στο άρθρο 58 του περί Αστικών Αδικημάτων Νόμου, (γ) τις ειδικές προθεσμίες που αναφέρονται στο άρθρο 34 του περί Διαχείρισης Κληρονομιών Περιουσιών Αποθανόντων Νόμου, (δ) τις ειδικές προθεσμίες που αναφέρονται στον περί Πώλησης Ακινήτων (Ειδική Εκτέλεση) Νόμο, (ε) τις ειδικές προθεσμίες που αναφέρονται σε οποιαδήποτε νομική διάταξη, αν:(i) αυτή δεν περιλαμβάνεται στις καταργούμενες από το άρθρο 29 διατάξεις, και (ii) δεν είχε ανασταλεί δυνάμει του περί Αναστολής του Χρόνου Παραγραφής (Προσωρινές Διατάξεις) Νόμου,(στ) τις ειδικές προθεσμίες που αναφέρονται στο άρθρο 15 του περί Ρυθμίσεως των Περιουσιακών Σχέσεων των Συζύγων Νόμου»
[3] «29.-(1) Από την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του παρόντος Νόμου καταργούνται οι νόμοι που αναφέρονται στην πρώτη στήλη του Παραρτήματος και στην έκταση που αναφέρεται στη δεύτερη στήλη του εν λόγω Παραρτήματος.(2) Τηρουμένων των διατάξεων του άρθρου 24 του παρόντος Νόμου, ανεξάρτητα από την προβλεπόμενη σε οποιοδήποτε ειδικό νόμο προθεσμία για παραγραφή, σε περίπτωση σύγκρουσης υπερισχύουν οι πρόνοιες του παρόντος Νόμου».
Τα πιο πάνω δέν αποτελούν νομική συμβουλή.
Cyprus Law Notes 