Σύμφωνα με τον Περι Χαρτοσήμων Νόμο 19/1963 (στο εφεξής ο «Νόμος»), ορισμένα συμβόλαια και άλλα έγγραφα (π.χ διαθήκες, πληρεξούσια κ.α) θα πρέπει να χαρτοσημαίνονται εάν αφορούν σε περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στην Δημοκρατία (π.χ πωλητήριο έγγραφο για ακίνητο) ή σε ζητήματα που θα γίνουν ή/και θα εκτελεστούν στην Δημοκρατία (π.χ συμβάσεις εργοδότησης στην Κύπρο, διαθήκες αποβιωσάντων που είχαν μόνιμη διαμονή στην Κύπρο κ.α) ανεξάρτητα απο την χώρα σύνταξης τους.
Τα είδη τον εγγράφων που πρέπει να χαρτοσημαίνονται καθώς και το σχετικό τέλος χαρτοσήμανσης περιέχονται στο Πρώτο Παράρτημα του Νόμου (βλέπετε το Παράρτημα εδώ: Ο Περί Χαρτοσήμων Νόμος – 19/1963 – ΠΡΩΤΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ (cylaw.org).
Αρμόδια αρχή για την εφαρμογή των πιο πάνω είναι, σύμφωνα με το άρθρο 3 του Νόμου ο Έφορος επί των Τελών Χαρτοσήμου (στο εφεξής ο «Έφορος»).
Τα έγγραφα πρέπει να χαρτοσημαίνονται πρίν κατατεθούν στις αρμόδιες αρχές (π.χ κατάθεση αγοραπωλητηρίου στο Κτηματολόγιο για σκοπούς ειδικής εκτέλεσης).
Σε σχέση με ορισμένα έγγραφα, το τέλος χαρτοσήμανσης είναι σταθερό (δηλαδή η αξία της σύμβασης δέν λαμβάνεται υπόψη) ενώ άλλα χαρτοσημαίνονται ανάλογα με την αξία της σύμβασης.
Σημειώνεται ότι με σχετική ανακοίνωση του Τμήματος Φορολογίας, απο 29/6/2020, η διαδικασία χαρτοσήμανσης εγγράφων με σταθερά τέλη (βλέπετε Χαρτοσήμανση εγγράφων με σταθερά τέλη χαρτοσήμων.pdf (mof.gov.cy σε σχέση με τα έγγραφα που έχουν σταθερό τέλος χαρτοσήμανσης) τα οποία αφορούν μισθώσεις ακινήτων, συμβάσεις εργοδότησης, συμβάσεις μεταξύ δύο νομικών προσώπων και άλλες συμφωνίες με σταθερή αξία (π.χ αγοραπωλητήρια έγγραφα και συμφωνίες δανείου) είναι η ακόλουθη:
- Ο ενδιαφερόμενος αγοράζει χαρτόσημα της αξίας που πρέπει (Χαρτοσήμανση εγγράφων με σταθερά τέλη χαρτοσήμων.pdf (mof.gov.cy), βλέπετε Πίνακα 1).
- O ενδιαφερόμενος επικολλά και ακυρώνει το χαρτόσημο. Η ακύρωση του χαρτοσήμου επί του εγγράφου, επιτυγχάνεται με διπλή διαγώνια γραμμή επί του χαρτοσήμου, μονογραφή από τον ενδιαφερόμενο/συμβαλλόμενο και ημερομηνία ακύρωσης.
Η χαρτοσήμανση πρέπει να γίνεται εντός 30 ημερών απο την υπογραφή του εγγράφου για να είναι εμπρόθεσμη.
Εάν η χαρτοσήμανση είναι εκπρόθεσμη ισχύουν τα ακόλουθα:
Α. Εάν το τέλος χαρτοσήμου δεν καταβάλλεται εντός τριάντα (30) ημερών από την πρώτη υπογραφή ή σύνταξη του εγγράφου, τότε επιβάλλεται πρόστιμο το οποίο ισούται με το ίδιο το τέλος (π.χ. τέλος χαρτοσήμου €35, πρόστιμο €35).
Β. Εάν το τέλος χαρτοσήμου δεν καταβάλλεται εντός έξι (6) μηνών από την πρώτη υπογραφή ή σύνταξη του εγγράφου, τότε το πρόστιμο ισούται με δύο (2) φορές το ίδιο το τέλος (π.χ. τέλος χαρτοσήμου €35, πρόστιμο €70).
Σε περίπτωση που επιθυμείτε και πιστό αντίγραφο, τότε καταβάλλετε το τέλος των 2 ΕΥΡΩ (η εάν το τέλος χαρτοσήμανσης του πρωτότυπου είναι κάτω των 2 ευρώ, τότε το ίδιο τέλος ισχύει και για το αντίγραφο).
Σε σχέση με τα έγγραφα που δέν φέρουν σταθερό τέλος χαρτοσήμανσης, αλλά των οποίων το τέλος χαρτοσήμανσης εξαρτάται απο την αξία της σύμβασης, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του Τμήματος Φορολογίας από 27/07/2020, αυτά θα χαρτοσημαίνονται ως ακολούθως:
- Ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να επισκεφθεί την σελίδα του Τμήματος Φορολογίας, και να χρησιμοποιήσεί το Εργαλείο Υπολογισμού Τέλους Χαρτοσήμων (θα το βρείτε στον ακόλουθο σύνδεσμο :Τμήμα Φορολογίας | Άλλο Ενημερωτικό Υλικό (mof.gov.cy)). Αφού συμπληρωθούν τα απαραίτητα πεδία, θα εμφανιστεί το σχετικό τέλος χαρτοσήμανσης για το εν λόγω έγγραφο μέσω του εντύπου «Υπολογισμός Τέλους Χαρτοσήμων».
- Το έντυπο «Υπολογισμός Τέλους Χαρτοσήμων» θα πρέπει να αποσταλεί στο Τμήμα Φορολογίας.
- Εάν το τέλος αυτό δέν υπερβαίνει τα 100 EΥΡΩ, ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να αγοράσει τα χαρτόσημα (π.χ απο τον Δικηγορικό Σύλλογο της Επαρχίας του) να τα επικολλήσει στο έγγραφο και να τα ακυρώσει ο ίδιος. Η ακύρωση του χαρτοσήμου επί του εγγράφου, επιτυγχάνεται με διπλή διαγώνια γραμμή επί του χαρτοσήμου, μονογραφή από τον ενδιαφερόμενο/συμβαλλόμενο και ημερομηνία ακύρωσης. ( Έγγραφο το οποίο φέρει χαρτόσημο το οποίο δεν είναι ακυρωμένο, λογίζεται ως μη χαρτοσημασμένο).
- Εάν το τέλος χαρτοσήμου υπερβαίνει τα €100, τότε ο ενδιαφερόμενος, χρησιμοποιώντας το «Εργαλείο Υπολογισμού Τέλους Χαρτοσήμων», υπολογίζει το τέλος χαρτοσήμων, εκτυπώνει το έντυπο «Υπολογισμός Τέλους Χαρτοσήμων» και το προσκομίζει στα Επαρχιακά Γραφεία Είσπραξης Φόρων για πληρωμή του τέλους. Στην συνέχεια παρουσιάζει σε αρμόδιο Λειτουργό την απόδειξη πληρωμής μαζί με τα έγγραφα προς χαρτοσήμανση, ο οποίος θα τα σφραγίσει.
Σημειώνεται ότι σε σχέση με την εκπρόθεσμη χαρτοσήμανση (δλδ άνω των 30 ημερών) ισχύουν οι ίδιες επισημάνσεις με τα έγγραφα με σταθερό τέλος χαρτοσήμανσης (βλέπετε πιο πάνω).
Τα πιο πάνω είναι πληροφοριακού χαρακτήρα
Cyprus Law Notes 