Η πιο συνηθισμένη μορφή εταιρείας στην Κύπρο είναι η ιδιωτική εταιρεία περιορισμένης ευθύνης με μετοχές και αυτό διότι μια τέτοια εταιρεία έχει πολλά πλεονεκτήματα, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας αύξησης κεφαλαίου μέσω της έκδοσης μετοχών καθώς και την δυνατότητα πληρωμής μερισμάτων από τα κέρδη της στους μετόχους της (dividends) ενώ υπόκειται σε λιγότερο έλεγχο και λιγότερο αυστηρούς κανονισμούς απο την δημόσια εταιρεία.
Πέραν απο αυτή την μορφή ιδιωτικής εταιρείας υπάρχουν επίσης οι εταιρείες περιορισμένης ευθύνης με εγγύηση και μετοχικό κεφάλαιο καθώς και οι εταιρείες περιορισμένης ευθύνης χωρίς μετοχικό κεφάλαιο και με εγγύηση.
Όλες οι πιο πάνω μορφές εταιρείας αποτελούν ανεξάρτητες νομικές οντότητες, οι οποίες απολαμβάνουν ξεχωριστής νομικής προσωπικότητας (separate legal personality) και είναι συνεπώς ανεξάρτητες απο τα μέλη τους, με αποτέλεσμα να φέρουν οι ίδιες την ευθύνη για τυχόν χρέη τους.
Στο παρόν άρθρο θα αναφερθούμε αποκλειστικά στις ιδιωτικές εταιρείες περιορισμένης ευθύνης με εγγύηση, χωρίς μετοχικό κεφάλαιο.
Μια τέτοια εταιρεία με εγγύηση και χωρίς μετοχικό κεφάλαιο συστήνεται συνήθως για να λειτουργήσει ως μή κερδοσκοπικός οργανισμός για κοινωφελής και όχι για επιχειρηματικούς σκοπούς, εφόσον τα μέλη της λειτουργούν περισσότερο ως εγγυητές παρά ως μετόχοι. Tέτοιες εταιρείες αποτελούν συνήθως αθλητικούς συλλόγους, εργατικούς συνεταιρισμούς και άλλους κοινωφελής οργανισμούς.
Oι εταιρείες περιορισμένης ευθύνης με εγγύηση και χωρίς μετοχικό κεφάλαιο δέν εκδίδουν μετοχές και άρα δέν έχουν μετοχικό κεφάλαιο και μετόχους αλλά μόνο μέλη.
Ενώ η περιορισμένη ευθύνη των μετόχων σε εταιρεία περιορισμένης ευθύνης με μετοχές σημαίνει ότι σε περίπτωση που η εταιρεία θα τεθεί υπο εκκαθάριση, η ευθύνη των μελών/μετόχων της προς αυτή περιορίζεται στο ποσό, αν υπάρχει που δεν πληρώθηκε για τις μετοχές που κατέχουν, σε εταιρείες περιορισμένης ευθύνης με εγγύηση και χωρίς μετοχικό κεφάλαιο, η περιορισμένη ευθύνη των μελών αναφέρεται στην ευθύνη τους να συνεισφέρουν μέχρι ένα συγκεκριμένο ποσό, σε περίπτωση που η εταιρεία διαλυθεί.
Εταιρεία περιορισμένης εταιρείας με εγγύηση είναι σύμφωνα με τον Νόμο:
“εταιρεία που η ευθύνη των μελών της περιορίζεται από το ιδρυτικό έγγραφο μέχρι του ποσού που τα μέλη ήθελαν αναλάβει αντίστοιχα να συνεισφέρουν στο ενεργητικό της εταιρείας σε περίπτωση διάλυσής της”1
Σημειώνεται ότι εφόσον οι εταιρείες περιορισμένης ευθύνης με εγγύηση και χωρίς μετοχικό κεφάλαιο δέν λαμβάνουν κεφάλαιο μεσω της έκδοσης μετοχών, οι μόνοι τρόποι για την αύξηση του κεφαλαίου κίνησης τους είναι μέσω δωρεών, συνεισφορών, συνδρομών, φιλανθρωπικών εκδηλώσεων και δανεισμού.
Σύμφωνα με τον Νόμο, οι εταιρείες περιορισμένης ευθύνης με εγγύηση θα πρέπει να έχουν Ιδρυτικό και Καταστατικό Έγγραφο.
Σύμφωνα με το άρθρο 8 του Νόμου:
«8. Σε περίπτωση εταιρείας περιορισμένης ευθύνης με μετοχές δύναται, και σε περίπτωση εταιρείας περιορισμένης ευθύνης με εγγύηση πρέπει, μαζί με το ιδρυτικό να εγγράφεται και καταστατικό που καθορίζει κανονισμούς για την εταιρεία υπογραμμένο από τα πρόσωπα που υπέγραψαν το ιδρυτικό έγγραφο».
Σύμφωνα με το άρθρο 13.β του Νόμου:
«Ο τύπος…(β) του ιδρυτικού εγγράφου και καταστατικού εταιρείας περιορισμένης ευθύνης με εγγύηση και που δεν έχει μετοχικό κεφάλαιο… είναι σύμφωνα με τους τύπους που αναφέρονται στον Πίνακα Β, Γ και Δ του Πρώτου Παραρτήματος, αντίστοιχα, ή όσο το δυνατό πιο κοντά σε αυτούς, όπως οι περιστάσεις επιτρέπουν».
Το άρθρο 4.2 του Νόμου προνοεί τα εξής:
«(2) Το ιδρυτικό έγγραφο εταιρείας είτε περιορισμένης ευθύνης με μετοχές είτε με εγγύηση πρέπει να δηλώνει ότι η ευθύνη των μελών της είναι περιορισμένη».
Το άρθρο 4.3 του Νόμου προνοεί τα εξής:
«(3) Το ιδρυτικό έγγραφο εταιρείας περιορισμένης ευθύνης με εγγύηση πρέπει επίσης να δηλώνει ότι κάθε μέλος αναλαμβάνει να συνεισφέρει στο ενεργητικό της εταιρείας σε περίπτωση εκκαθάρισης της ενώ αυτό είναι μέλος ή μέσα σε ένα χρόνο που έπαυσε να είναι μέλος, για την πληρωμή των χρεών και υποχρεώσεων της εταιρείας που δημιουργήθηκαν πριν από του να παύσει να είναι μέλος, και για τα έξοδα, επιβαρύνσεις και δαπάνες της εκκαθάρισης και για το διακανονισμό των δικαιωμάτων μεταξύ των συνεισφορέων, τέτοιο ποσό όσο θα κριθεί αναγκαίο που δεν υπερβαίνει όμως ένα καθορισμένο ποσό».
Μια εταιρεία περιορισμένης ευθύνης με εγγύηση θα πρέπει να αναφέρει στο καταστατικό της των αριθμό των μελών της ενώ επίσης όταν αυξήσει τον αριθμό των μελών της πάνω από τον εγγεγραμμένο αριθμό, δίνει στον έφορο εταιρειών μέσα σε δεκαπέντε ημέρες μετά που αποφασίστηκε ή πραγματοποιήθηκε η αύξηση, ειδοποίηση για την αύξηση στον καθορισμένο τύπο, και ο έφορος εγγράφει την αύξηση.
Σύμφωνα με το άρθρο 9 του Νόμου:
«9.-(1) Σε περίπτωση εταιρείας περιορισμένης ευθύνης με εγγύηση το καταστατικό πρέπει να αναφέρει τον αριθμό των μελών με τα οποία η εταιρεία πρόκειται να εγγραφεί. (2) Όταν εταιρεία περιορισμένης ευθύνης με εγγύηση αυξήσει τον αριθμό των μελών της πάνω από τον εγγεγραμμένο αριθμό, δίνει στον έφορο εταιρειών μέσα σε δεκαπέντε ημέρες μετά που αποφασίστηκε ή πραγματοποιήθηκε η αύξηση, ειδοποίηση για την αύξηση στον καθορισμένο τύπο, και ο έφορος εγγράφει την αύξηση. Αν υπάρξει παράλειψη συμμόρφωσης με το εδάφιο αυτό, η εταιρεία και κάθε αξιωματούχος της που ευθύνεται για την παράλειψη υπόκειται στην καταβολή προστίμου παράλειψης.»
Σύμφωνα με το άρθρο 22 του Νόμου:
«22.-(1) Σε περίπτωση εταιρείας περιορισμένης ευθύνης με εγγύηση που δεν έχει μετοχικό κεφάλαιο και γράφτηκε μετά την έναρξη ισχύος του Νόμου αυτού, οποιαδήποτε πρόνοια στο ιδρυτικό έγγραφο ή το καταστατικό ή σε οποιοδήποτε ψήφισμα της εταιρείας που επιδιώκει να δώσει σε οποιοδήποτε πρόσωπο δικαίωμα να μετέχει στα διανεμητέα κέρδη διαφορετικά παρά ως μέλος είναι άκυρη (2) Για το σκοπό των διατάξεων του Νόμου αυτού σε σχέση με το ιδρυτικό έγγραφο εταιρείας περιορισμένης ευθύνης με εγγύηση και του άρθρου αυτού, κάθε πρόνοια του ιδρυτικού εγγράφου ή καταστατικού ή οποιοδήποτε ψήφισμα εταιρείας περιορισμένης ευθύνης με εγγύηση που εγγράφηκε κατά ή μετά την ημερομηνία που προαναφέρθηκε, με σκοπό να διαχωρίσει την επιχείρηση της εταιρείας σε μετοχές ή συμφέροντα θα θεωρείται πρόνοια για μετοχικό κεφάλαιο, αναξάρτητα από το γεγονός ότι το ονομαστικό ποσό ή ο αριθμός των μετοχών ή συμφερόντων δεν καθορίζεται από αυτή».
Εταιρεία περιορισμένης ευθύνης με εγγύηση δύναται με έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου να παραλείψει την λέξη «λίμιτεδ» απο το όνομα της, νοουμένου ότι ικανοποιούνται οι προυποθέσεις που θέτει το άρθρο 20 του Νόμου.[1]
Διαδικασία Εγγραφής
Η διαδικασία εγγραφής εταιρείας χωρίς μετοχικό κεφάλαιο και με εγγύηση δέν διαφέρει απο αυτήν εγγραφής εταιρείας με μετοχικό κεφάλαιο, υπο την έννοια ότι θα πρέπει να γίνει αίτηση έγκρισης του προτεινόμενου ονόματος στον καθορισμένο τύπο και αφού ληφθεί έγκριση και κωδικός ονόματος απο τον Έφορο Εταιρειών, στην συνέχεια να συμπληρωθεί απο Δικηγόρο και να χαρτοσημανθεί (σύμφωνα με την κλίμακα του αρχικού μετοχικού κεφαλαίου) η φόρμα ΗΕ1 (Θέσμια Δήλωση Συμμόρφωσης) και να ετοιμαστεί το Ιδρυτικό και Καταστατικό (σε περίπτωση που θα ανοικτεί φάκελος μετάφρασης αυτό θα πρέπει να μεταφραστεί δεόντως) καθώς και να συμπληρωθούν οι φόρμες ΗΕ2 (κοινοποίηση διεύθυνσης εγγεγραμένου γραφείου- ηλεκτρονικά ή δια χειρός) και ΗΕ3 ( κοινοποίηση αξιωματουχων- ηλεκτρονικά ή δια χειρός) καθώς και η απαραίτητη συγκατάθεση όπου αυτό απαιτείται και η έγγραφη βεβαίωση μάρτυρα υπογραφών (για ηλεκτρονικές εγγραφές).
Όλα τα πιο πάνω έγγραφα θα πρέπει να καταχωρηθούν στον Έφορο Εταιρειών και Επίσημο Παραλήπτη ηλεκτρονικά ή δια χειρός.
Τα πιο πάνω δέν αποτελούν νομική συμβουλή.
[1] «20.-(1) Όταν αποδεικνύεται προς ικανοποίηση του Υπουργικού Συμβουλίου ότι οργανισμός που πρόκειται να συσταθεί ως μη κερδοσκοπική εταιρεία θα συσταθεί για την προαγωγή του εμπορίου, τέχνης, επιστήμης, θρησκείας, αγαθοεργίας ή οποιουδήποτε κοινοφελούς σκοπού και προτίθεται να διαθέτει τα πλεονάσματα του αν υπάρχουν ή άλλο εισόδημα για την προαγωγή των σκοπών του, και να απαγορεύει την πληρωμή μερίσματος στα μέλη του το Υπουργικό Συμβούλιο με άδεια δύναται να δίνει οδηγίες για την εγγραφή του οργανισμού ως εταιρείας περιορισμένης ευθύνης χωρίς την προσθήκη της λέξης “λίμιτεδ”, στο όνομα της και ο οργανισμός δύναται να εγγράφεται ανάλογα και με την εγγραφή απολαμβάνει όλα τα προνόμια και τηρουμένων των διατάξεων του άρθρου αυτού υπόκειται σε όλες τις υποχρεώσεις εταιρειών περιορισμένης ευθύνης: Νοείται ότι, αναφέρεται ρητά στο ιδρυτικό έγγραφο των εταιρειών ότι αυτές είναι μη κερδοσκοπικές. (2) Όταν αποδεικνύεται προς ικανοποίηση του Υπουργικού Συμβουλίου κατόπιν αίτησης της εταιρείας που γίνεται στον καθορισμένο τύπο στον οποίο επισυνάπτεται ειδικό ψήφισμα για παράλειψη της λέξης “λίμιτεδ” στο όνομα της εταιρείας ότι – (α) Oι σκοποί εταιρείας που έχει εγγραφεί σύμφωνα με τις πρόνοιες του Νόμου αυτού ως εταιρεία περιορισμένης ευθύνης περιορίζονται στους σκοπούς που αναφέρονται στο εδάφιο (1) και σε σκοπούς συναφείς ή που συμβάλλουν σε αυτούς∙ (β) σύμφωνα με τα έγγραφα συστάσεως της εταιρείας οφείλει να διαθέτει τα πλεονάσματά της, αν υπάρχουν, ή άλλο εισόδημα, για την προαγωγή των σκοπών της και απαγορεύεται η πληρωμή μερίσματος στα μέλη της∙ και(γ) σύμφωνα με το ιδρυτικό έγγραφό της, σε περίπτωση διάλυσης τέτοιας εταιρείας τα τυχόν πλεονάσματα διανέμονται αποκλειστικά σε μη κερδοσκοπικούς κοινωφελείς οργανισμούς, με σκοπούς παρόμοιους ή/και ανάλογους με τους σκοπούς της υπό διάλυση εταιρείας,το Υπουργικό Συμβούλιο δύναται να δώσει άδεια στην εταιρεία όπως προβεί σε αλλαγή στο όνομά της που περιλαμβάνει ή που αποτελείται από την παράλειψη της λέξης “λίμιτεδ” και τα εδάφια (3) και (4) του άρθρου 19 εφαρμόζονται για την αλλαγή του ονόματος που γίνεται βάσει του εδαφίου αυτού όπως αυτά εφαρμόζονται στην αλλαγή του ονόματος βάσει του άρθρου εκείνου. (3) Άδεια του Υπουργικού Συμβουλίου με βάση το άρθρο αυτό δύναται να παραχωρείται με τέτοιους όρους και τηρουμένων τέτοιων κανονισμών που το Υπουργικό Συμβούλιο ήθελε κρίνει σωστό και οι όροι και οι κανονισμοί αυτοί θα είναι δεσμευτικοί πάνω στον οργανισμό για τον οποίο παραχωρήθηκε η άδεια. Και, όταν η άδεια παραχωρείται σύμφωνα με το εδάφιο (1) αν το Υπουργικό Συμβούλιο ήθελε διατάξει με τον τρόπο αυτό θα περιλαμβάνεται στο ιδρυτικό έγγραφο και το καταστατικό ή σε ένα από αυτά τα έγγραφα. (4) Οργανισμός στον οποίο χορηγήθηκε άδεια σύμφωνα με το άρθρο αυτό εξαιρείται από τις διατάξεις του Νόμου αυτού αναφορικά με τη χρήση της λέξης “λίμιτεδ” σαν μέρος του ονόματος του, της δημοσίευσης του ονόματος του και της αποστολής καταλόγων των μελών στον έφορο εταιρειών.5) Άδεια που παραχωρήθηκε σύμφωνα με το άρθρο αυτό δύναται οποτεδήποτε να ανακληθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο και με την ανάκληση ο έφορος καταχωρεί τη λέξη “λίμιτεδ” στο τέλος του ονόματος στο μητρώο του οργανισμού που παραχωρήθηκε η άδεια και ο οργανισμός παύει να απολαμβάνει τις εξαιρέσεις που του παραχωρήθηκαν σύμφωνα με το άρθρο αυτό ανάλογα με την περίπτωση:Νοείται ότι πριν από την ανάκληση αυτή της άδειας, το Υπουργικό Συμβούλιο δίνει στον οργανισμό γραπτή ειδοποίηση για την πρόθεση του και του δίνει την ευκαιρία να ακουστεί η ένσταση του για την ανάκληση.(6) Όταν οργανισμός αναφορικά με τον οποίο ισχύει η άδεια με βάση το άρθρο αυτό τροποποιεί τις διατάξεις του καταστατικού που αναφέρονται στους σκοπούς του, το Υπουργικό Συμβούλιο δύναται, εκτός αν το θεωρήσει σκόπιμο να ανακαλέσει την άδεια, να τη μεταβάλει με την επιφύλαξη τέτοιων όρων και κανονισμών που το Υπουργικό Συμβούλιο ήθελε κρίνει σωστό αντίθετα ή επιπρόσθετα από πιθανούς όρους και κανονισμούς με την επιφύλαξη των οποίων βρισκόταν η άδεια προηγουμένως. (7) Όταν ανακαλείται η άδεια που χορηγήθηκε με βάση το άρθρο αυτό, σε οργανισμό που στο όνομα του περιλαμβάνονται οι λέξεις “Εμπορικό Επιμελητήριο” ο οργανισμός πρέπει μέσα σε έξι εβδομάδες από την ημερομηνία της ανάκλησης ή μέσα σε μεγαλύτερη περίοδο που το Υπουργικό Συμβούλιο ήθελε κρίνει σωστό να επιτρέψει, να αλλάξει το όνομα του με άλλο όνομα που δεν περιλαμβάνει τις λέξεις αυτές, και- (α) η ειδοποίηση που θα δοθεί στον οργανισμό σύμφωνα με την επιφύλαξη του εδαφίου (5) περιλαμβάνει δήλωση των προηγούμενων συνεπειών των διατάξεων του παρόντος εδαφίου, και (β) τα εδάφια (3) και (4) του άρθρου 19 εφαρμόζονται για την αλλαγή του ονόματος με βάση το άρθρο αυτό όπως εφαρμόζονται για την αλλαγή του ονόματος με βάση το άρθρο εκείνο.Αν οργανισμός παραλείπει να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις του εδαφίου αυτού θα υπόκειται σε χρηματική ποινή που δεν θα υπερβαίνει τις διακόσιες πενήντα λίρες για κάθε ημέρα που συνεχίζεται η παράλειψη».
Cyprus Law Notes 