Πληρεξούσια έγγραφα.

Τα πληρεξούσια έγγραφα (Powers of Attorney) είναι έγγραφα με τα οποία ένα πρόσωπο (φυσικό ή νομικό) παρέχει εξουσιοδότηση σε κάπoιο άλλο τρίτο πρόσωπο (φυσικό) να ενεργήσει εκ μέρους του ή/και να τον εκπροσωπεί/αντιπροσωπεύει σε σχέση με ορισμένα ζητήματα ενώπιον αρμόδιων αρχών (π.χ Κτηματολόγιο)  ή/και νομικών προσώπων (π.χ τράπεζες).

Tέτοια έγγραφα αποτελούν νομικές πράξεις (deeds) και όχι συμβάσεις, έφόσον δέν δίδεται αντιπαροχή (consideration) και για αυτο θα πρέπει να ακολουθούνται οι κανόνες που διέπουν την εγκυρότητα των νομικών πράξεων.

Σύμφωνα με το σύγγραμμα Aldridge: Powers of Attorney 11th Ed., Κεφάλαιο 1,  Ενότητα 1.

«A power of attorney is a document by which one person (“donor”) gives another person (“attorney”) the power to act on his behalf and in his name. It may be completely general, entitling the attorney to do—almost—everything the donor could himself do, or it may be limited to certain defined objects. The practical purpose of a power of attorney is not only to invest the attorney with power to act for the donor, but also to provide him with a document defining the extent of his authority, which he can produce as evidence to the third parties with whom he is to deal. There is no statutory definition of a power of attorney. The Powers of Attorney Act 1971 provides that “an instrument creating a power of attorney shall be executed as a deed by the donor of the power” (1971 Act s.1(1)). This makes it clear that, in general, instruments which are not deeds can no longer validly be powers of attorney as they formerly could».

Παραδείγματα χρήσης πληρεξούσιου εγγράφου.

1. Ενα πρόσωπο που είναι προσωρινά άρρωστο ή σωματικά ανίκανο και δέν δύναται να διευθετήσει τις υποχρεώσεις του ή/και να παρουσιαστεί ενώπιον των αρμόδιων αρχών όπου αυτό απαιτείται. Αυτό το πρόσωπο δύναται με πληρεξούσιο έγγραφο να διορίσει άλλο πρόσωπο να ενεργεί και να εμφανίζεται εκ μέρους του.
2. Μια εταιρεία  δύναται να εξουσιοδοτήσει φυσικό πρόσωπο να την αντιπροσωπεύει και να ενεργεί εκ μέρους της, ως αντιπρόσωπος της.
3. Πρόσωπα που βρίσκονται στο εξωτερικό δύνανται σε σχέση με διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα στην Κύπρο να εξουσιοδοτήσουν άλλο πρόσωπο να ενεργήσει εκ μέρους τους.
4. Πρόσωπο χρειάζεται να μεταβεί σε δημόσια αρχή αλλά δέν δύναται να το πράξει λόγω υποχρεώσεων. Δύναται να εξουσιοδοτήσει άλλο  πρόσωπο να εμφανιστεί εκ μέρους του, να παραλάβει έγγραφα και να υπογράψει όπου αυτο είναι απαραίτητο.

Τα μέρη

Το πρόσωπο που διορίζει άλλο ώς αντιπρόσωπο του ονομάζεται αντιπροσωπευόμενος (Donor/principal)  και το πρόσωπο που διορίζεται να ενεργεί εκ μέρους του ονομάζεται αντιπρόσωπος (Attorney/agent).

Σύμφωνα με το  άρθρο 142 του Περι Συμβάσεων Νόμου Kεφ. 149 (ο “Περι Συμβάσεων Νόμος“)

«Αντιπρόσωπος είναι το πρόσωπο το οποίο προσλαμβάνεται για την τέλεση πράξης για λογαριασμό άλλου ή για αντιπροσώπευση άλλου σε συναλλαγές με τρίτους. Το πρόσωπο για λογαριασμό του οποίου τελείται η πράξη αυτή, ή το οποίο αντιπροσωπεύεται με τον τρόπο αυτό, καλείται “αντιπροσωπευόμενος».

Είδη Πληρεξούσιων Εγγράφων

Η φύση και έκταση των πράξεων στις οποίες ο αντιπρόσωπος δύναται να προβεί εκ μέρους του πληρεξουσιοδότη/αντιπροσωπευόμενου του εξαρτάται απο το λεκτικό του πληρεξούσιου εγγράφου.

 Η πληρεξουσιοδότηση δύναται να είναι γενική (ordinary power of attorney), παρέχοντάς γενικές εξουσίες (π.χ διορισμός φυσικού προσώπου να αντιπροσωπεύει την εταιρεία) ή ειδική (limited power of attorney), με ειδική αναφορά στις πράξεις στις οποίες μπορεί να προβεί ο αντιπρόσωπος για λογαριασμό και εκ μέρους του αντιπροσοπευόμενου (π.χ εμφάνιση ενώπιον του Κτηματολογίου για την μεταβίβαση συγκεκριμένου ακινήτου, εμφάνιση στην Αρχή Ηλεκτρισμού για μεταβίβαση λογαριασμού ρεύματος, εμφάνιση στην Τράπεζα για λήψη εγγράφου κ.α).

Καθήκοντα Αντιπρόσωπου

Οι αντιπρόσωποι έχουν καθήκοντα εμπιστευτικότητας προς τους αντιπροσώπευόμενους τους και οφείλουν να ενεργούν προς όφελος τους.

Οι αντιπρόσωποι έχουν καθήκον να ενεργούν με προσοχή, όπως θα έπραττε ο μέσος λογικός άνθρωπος και σε περίπτωση που ενεργούν ως αντιπρόσωποι στα πλαίσια του επαγγέλματος τους οφείλουν να επιδεικνύουν την δέουσα ικανότητα που απαιτείται απο έναν επαγγελματία.

Οι αντιπρόσωποι δέν δύνανται να υπερβούν την εξουσία που τους δίδεται απο το πληρεξούσιο έγγραφο, προβαίνοντας σε πράξεις που δέν επιτρέπονται απο αυτό.

Σύμφωνα με το άρθρο 187  του Περι Συμβάσεων Νόμου:

«Αν ο αντιπρόσωπος ενεργήσει καθ’ υπέρβαση της πληρεξουσιότητας που του δόθηκε, και όταν το μέρος αυτών που διενεργήθηκαν, το οποίο εμπίπτει εντός της πληρεξουσιότητας, δύναται να διαχωριστεί από το μέρος το οποίο διενεργήθηκε καθ’ υπέρβαση, τότε μόνο το μέρος το οποίο εμπίπτει εντός της πληρεξουσιότητας είναι δεσμευτικό καθ’ όσον αφορά τις σχέσεις μεταξύ αυτού και του αντιπροσωπευόμενου».

Σύμφωνα με το άρθρο 188  του Περι Συμβάσεων Νόμου:

«Αν ο αντιπρόσωπος ενεργήσει καθ’ υπέρβαση της πληρεξουσιότητας που του δόθηκε και το μέρος από αυτά που διενεργήθηκαν καθ’ υπέρβαση των ορίων της πληρεξουσιότητας δεν δύναται να διαχωριστεί από αυτά που διενεργήθηκαν εντός των ορίων αυτής, ο αντιπροσωπευόμενος δεν υποχρεούται να αναγνωρίσει τη συναλλαγή».

Διάρκεια ισχύος

Ενα πληρεξούσιο έγγραφο δύναται να ισχύει μέχρι τον θάνατο του πληρεξουσιοδότη/αντιπροσωπευόμενου ( lasting power of attorney) ή για συγκεκριμένη χρονική διάρκεια.

Τα πληρεξούσια έγγραφα δύνανται να ανακληθούν οποτεδήποτε απο τον πληρεξουσιοδότη.

Σύμφωνα με το άρθρο 161 του Περι Συμβάσεως Νόμου:

«Η αντιπροσωπεία λύνεται με την ανάκληση της πληρεξουσιότητας από τον αντιπροσωπευόμενο~ ή με την καταγγελία της αντιπροσωπείας από τον αντιπρόσωπο~ ή με την αποπεράτωση των εργασιών της αντιπροσωπείας~ ή με το θάνατο ή τον κλονισμό του λογικού του αντιπροσωπευόμενου ή του αντιπροσώπου~ ή με την κήρυξη του αντιπροσωπευόμενου από το δικαστήριο σε κατάσταση πτώχευσης ή αφερεγγυότητας δυνάμει των διατάξεων οποιουδήποτε Νόμου που ισχύει εκάστοτε, ο οποίος αφορά την πτώχευση ή την αφερεγγυότητα»

Σύμφωνα με το άρθρο 163 του Περι Συμβάσεως Νόμου:

«Εκτός αν άλλως προνοείται βάσει του άρθρου 162, ο αντιπροσωπευόμενος δύναται να ανακαλέσει οποτεδήποτε την πληρεξουσιότητα που έδωσε στον αντιπρόσωπο πριν αυτή ασκηθεί κατά τρόπο που να δεσμεύει τον αντιπροσωπευόμενο»

Προϋποθέσεις

1. Για να είναι έγκυρο ένα πληρεξούσιο έγγραφο θα πρέπει να υπογράφεται απο τον πληρεξουσιοδότη και να φέρει ημερομηνία.
2. Επίσης, η υπογραφή του πληρεξουσιοδότη θα πρέπει να πιστοποιείται (στην Κύπρο η πιστοποίηση αυτή γίνεται συνήθως απο πιστοποιών υπάλληλο. Στο εξωτερικό δύναται να γίνει απο Notary Public).
3. Για να δύναται ένα πρόσωπο να εξουσιοδοτήσει άλλο να ενεργεί ως αντιπρόσωπος του θα πρέπει κατα την ημέρα υπογραφής του εγγράφου αυτού να έχει διανοητική ικανότητα (Re K (Enduring Powers of Attorney), Re F [1988] Ch. 310). Σύμφωνα με το άρθρο 143 του Περι Συμβάσεων Νόμου:

«Αντιπρόσωπο δύναται να προσλάβει κάθε πρόσωπο το οποίο είναι ικανό προς το συμβάλλεσθαι».

4. Ο αντιπρόσωπος θα πρέπει να είναι ενήλικας και να έχει διανοητική ικανότητα. Σύμφωνα με το άρθρο 144 του Περι Συμβάσεων Νόμου:

«Όσον αφορά τις σχέσεις μεταξύ του αντιπροσωπευόμενου και τρίτων, αντιπρόσωπος δύναται να καταστεί οποιοσδήποτε αλλά κανένα πρόσωπο το οποίο στερείται της ικανότητας προς το συμβάλλεσθαι δεν δύναται να γίνει αντιπρόσωπος, ώστε να ευθύνεται έναντι του αντιπροσωπευομένου σύμφωνα με τις διατάξεις που περιέχονται στο άρθρο αυτό».

Τονίζεται ότι ο αντιπροσωπευόμενος θα πρέπει να διαλέγει με προσοχή τον αντιπρόσωπο του, εφόσον πρέπει να είναι άτομο εμπιστοσύνης (π.χ στενό συγγενικό του πρόσωπο ή ο δικηγόρος του).

Τα πιο πάνω δέν αποτελούν νομική συμβουλή αλλά κείμενο πληροφοριακού χαρακτήρα.