Τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας (copyright) προστατεύουν τον τρόπο έκφρασης ιδεών και αφορούν πρωτότυπα (original) προϊόντα δημιουργικής εργασίας (creative work) [1]όπως βιβλία, παραμύθια, στίχους, μουσική, ταινίες, θεατρικά έργα, ποιητικές συλλογές, πίνακες, φωτογραφίες, γλυπτά, αρχιτεκτονικά έργα και κτίρια, κοσμήματα, κατασκευές, ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές, ερμηνείες τραγουδιών (στο εφεξής όλες οι μορφές θα αναφέρονται συλλογικά ως τα «Έργα») κ.α.
Οι δικαιούχοι πνευματικής ιδιοκτησίας (δημιουργοί έργων[2], εκδοχείς ή δικαιούχοι αποκλειστικής άδειας των δικαιωμάτων) έχουν δικαίωμα να εμποδίσουν άλλα πρόσωπα απο το να χρησιμοποιήσουν και να επωφεληθούν απο το Έργο τους. Οι δικαιούχοι έχουν βάση του Νόμου (μεταξύ άλλων) το αποκλειστικό δικαίωμα ελέγχου εντός της Κυπριακής Δημοκρατίας της αναπαραγωγής, της διαφήμισης, της πώλησης, της εκμίσθωσης, της διανομής, του δανεισμού και της εκθέσεως στο κοινό του πρωτότυπου και του αντιγράφου του Έργου τους.
Σημειώνεται ότι στην Κύπρο όπως και στην Αγγλία δέν υπάρχει κάποια διαδικασία εγγραφής των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας και δεν τηρείται κάποιο σχετικό μητρώο (σε αντίθεση με τα εμπορικά σήματα). Για αυτό τον λόγο άτομο που ισχυρίζεται ότι έχει καταπατηθεί το πνευματικό του δικαίωμα, θα πρέπει να αποδείξει στο Δικαστήριο τα ακόλουθα:
Α. Την ύπαρξη πνευματικού δικαιώματος-copyright: κατα γενικό κανόνα το δικαίωμα αυτό γεννάται με την δημιουργία του Έργου, νοουμένου ότι: α) είναι πρωτότυπο, β) έχει λάβει κάποια υλική μορφή, και γ) εμπίπτει στις κατηγορίες Έργων που προστατεύονται απο τον Νόμο και φυσικά νοουμένου ότι δέν έχει λήξει.
Β. Ότι είναι ο δημιουργός, εκδοχέας ή δικαιούχος αποκλειστικής άδειας του πνευματικού δικαιώματος (στο εφεξής θα αναφέρονται συλλογικά ως οι “Δικαιούχοι“),
Γ. Ότι υπάρχει προσβολή του δικαιώματος αυτού: Προσβολή πνευματικής ιδιοκτησίας διαπράττεται όταν πρόσωπο προβαίνει, προκαλεί ( ή επιτρέπει σε άλλο πρόσωπο να προβεί), χωρίς την άδεια του δικαιούχου, την τέλεση πράξης η οποία καλύπτεται από δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας.
Δ. Ότι η προσβολή αυτή δέν δικαιολογείται με βάση τις εξαιρέσεις του Νόμου.
Ύπαρξη Πνευματικού Δικαιώματος.
Όπως αναφέραμε πιο πάνω, πνευματικό δικαίωμα δημιουργείται αυτόματα με την τελική υλοποίηση του Έργου, νοουμένου ότι ικανοποιούνται οι πιο κάτω προϋποθέσεις (και δέν χρειάζεται να γίνει κάποια γνωστοποίηση σε αρμόδια αρχή):
- Το έργο να λάβει κάποιου είδους υλική μορφη (the work must be fixed)/ To δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας αποκτάται αυτόματα κατα τον χρόνο δημιουργίας του Έργου όπου όταν αυτό λαμβάνει κάποιου είδους υλική μορφή, π.χ επειδή έχει διατυπωθεί γραπτά, ηχογραφηθεί, αποτυπωθεί, ή εγγραφεί με οποιοδήποτε τρόπο με ηλεκτρονικά ή άλλα μέσα δεδομένου ότι είναι πρωτότυπο. (βλέπετε άρθρο 3.2 του περί του Δικαιώματος Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων Νόμου 59/1976). Για παράδειγμα, μία χορογραφία η οποία είναι πρωτότυπη, απο την στιγμή που βιντεοσκοπείται και άρα λαμβάνει μια υλική μορφή μόνιμου χαρακτήρα, αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του δημιουργού της.
- Το Έργο να είναι πρωτότυπο (original)/ Τα έργα που προστατεύονται απο πνευματική ιδιοκτησία πρέπει να είναι προτότυπα και όχι αντιγραφή άλλου ‘Εργου. Θα πρέπει να υπάρχει κάποια προσπάθεια πίσω απο την δημιουργία του Έργου. Σύμφωνα με τον περί του Δικαιώματος Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων Νόμο 59/1976:
“Νοείται ότι έργο είναι πρωτότυπο, αν είναι προσωπικό πνευματικό δημιούργημα του δημιουργού του και όχι αντιγραφή ήδη υπάρχοντος έργου ή προσχεδίου ή προπλάσματος έργου. Η αναγνώριση προστασίας δεν εξαρτάται από την εφαρμογή κανενός πρόσθετου κριτηρίου”.
Σύμφωνα με το άρθρο 3.2 του Νόμου:
“(2) Δεν προστατεύεται κατά τον παρόντα Νόμο αντικείμενο, το οποίο— (α) Δεν έχει διατυπωθεί γραπτά, ηχογραφηθεί, καταγραφεί, εγγραφεί με οποιοδήποτε τρόπο με ηλεκτρονικά ή άλλα μέσα, ή διαφορετικά εμφανισθεί με κάποια υλική μορφή, και (β) δεν είναι πρωτότυπο:Νοείται ότι έργο είναι πρωτότυπο, αν είναι προσωπικό πνευματικό δημιούργημα του δημιουργού του και όχι αντιγραφή ήδη υπάρχοντος έργου ή προσχεδίου ή προπλάσματος έργου. Η αναγνώριση προστασίας δεν εξαρτάται από την εφαρμογή κανενός πρόσθετου κριτηρίου”. [3]
Σημειώνεται ότι αντίτυπα πρωτότυπων έργων τέχνης που εκτελούνται απο τον δημιουργό ή υπο την ευθύνη του και εγκρίνονται απο τον καλλιτέχνη θεωρούνται πρωτότυπα.
Σύμφωνα με το άρθο 3.5 του Νόμου:
“Τα αντίτυπα πρωτότυπων έργων τέχνης θεωρούνται ως πρωτότυπα έργα τέχνης και προστατεύονται ως τέτοια, εφόσον έχουν εκτελεστεί σε περιορισμένο αριθμό από τον ίδιο το δημιουργό ή υπό την ευθύνη του. Τα αντίτυπα αυτά πρέπει να είναι αριθμημένα, να έχουν υπογραφεί ή να έχουν κατ’ άλλο τρόπο εγκριθεί από τον καλλιτέχνη”.
3. Είδη Έργων που προστατεύονται νοουμένου ότι είναι πρωτότυπα και έχουν κάποιου είδους υλική μορφή.
Τα είδη έργων που προστατεύονται είναι τα εξής, σύμφωνα με το άρθρο 3 του περί του Δικαιώματος Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων Νόμου 59/1976:
Α. Επιστημονικά έργα (π.χ φάρμακα)
Β. Φιλολογικά έργα, συμπεριλαμβανομένων προγραμμάτων ηλεκτ. υπολογιστών,
Γ. Μουσικά έργα,
Δ. καλλιτεχνικά έργα, συμπεριλαμβανομένων των φωτογραφιών πάσης φύσεως,
Ε. Ταινίες,
Στ. βάσεις δεδομένων,
Ζ. Ηχογραφήσεις,
Η. Εκπομπές (broadcasts),
Θ. δημοσιεύσεις προτέρως αδημοσίευτων έργων[4]
B. Ο Ενάγοντας θα πρέπει να είναι δικαιούχος του πνευματικού δικαιώματος είτε επειδή είναι ο δημιουργός του ή εκδοχέας ή δικαιούχος αυτού,
Σύμφωνα με το άρθρο 2 του Νόμου
“δικαιούχος σημαίνει τον αρχικό δικαιούχο, τον εκδοχέα ή τον δικαιούχο αποκλειστικής άδειας, αναλόγως της περιπτώσεως, του σχετικού μέρους του δικαιώματος”
Ο δημιουργός είναι το άτομο που προβαίνει στην δημιουργία του Έργου.
Σύμφωνα με το άρθρο 2 του Νόμου:
“δημιoυργός, προκειμένου για ηχογράφηση ή ταινία, σημαίνει το πρόσωπο το οποίο ανέλαβε την παραγωγή της ηχογράφησης ή της πρώτης υλικής ενσωμάτωσης της ταινίας σε φορέα ή, πρoκειμέvoυ για εκπoμπή, η oπoία μεταδίδεται από κάπoια χώρα, σημαίvει τo πρόσωπo τo oπoίo αvέλαβε τις διευθετήσεις για τηv πραγματoπoίηση της μετάδoσης από τη χώρα αυτή ή πρoκειμέvoυ για φωτoγραφία σημαίvει τo πρόσωπo τo oπoίo κατά τo χρόvo της λήψης της φωτoγραφίας ήταv o ιδιoκτήτης τoυ υλικoύ πάvω στo oπoίo αυτή λήφθηκε και περιλαμβάvει σε κάθε άλλη περίπτωση, τo συγγραφέα, μoυσικoσυvθέτη, ζωγράφo, σχεδιαστή γλύπτη, τoρvευτή, χαράκτη, πρoγραμματιστή ηλεκτρovικoύ υπoλoγιστή, και κατασκευαστή βάσεως δεδομένων”
Σε σχέση με ταινίες οι δημιουργοί είναι οι παραγωγοί και οι κύριοι σκηνοθέτες (joint authorship).
4. Το δικαίωμα δέν θα πρέπει να έχει λήξει.
Ο χρόνος λήξης πνευματικών δικαιωμάτων ανάλογα με το είδος του έργου καθορίζεται απο το άρθρο 5 του Νόμου καθώς και τον Πίνακα του Νόμου, τον οποίο παραθέτω πιο κάτω
ΠΙΝΑΚΑΣ (άρθρο 5(1))
| Προστατεύσιμο αντικείμενο | Εκπνοή του δικαιώματος – γενεσιουργό γεγονός |
| (i) Επιστημονικά έργα, φιλολογικά έργα, συμπεριλαμβανομένων των προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών, μουσικά έργα, καλλιτεχνικά έργα, περιλαμβανομένων των φωτογραφιών, πρωτότυπες βάσεις δεδομένων | 70 έτη αρχόμενα από του θανάτου του δημιουργού: Νοείται ότι, η διάρκεια προστασίας μιας μουσικής σύνθεσης με στίχους ή κείμενο λήγει 70 έτη μετά το θάνατο του τελευταίου των ακόλουθων επιζώντων, ασχέτως του εάν τα πρόσωπα αυτά χαρακτηρίζονται ή όχι ως συνδημιουργοί του στιχουργού και του συνθέτη της μουσικής σύνθεσης, ανάλογα με το ποιός θάνατος θα επέλθει τελευταίος, υπό την προϋπόθεση ότι αμφότερες οι συνεισφορές έχουν δημιουργηθεί ειδικά για την αντίστοιχη μουσική σύνθεση με στίχους. Η παρούσα επιφύλαξη εφαρμόζεται- (α) στις μουσικές συνθέσεις με στίχους, των οποίων, τουλάχιστον, η μουσική ή οι στίχοι προστατεύονταν σε ένα τουλάχιστον κράτος μέλος την 1η Νοεμβρίου 2013, και (β) στις μουσικές συνθέσεις με στίχους που δημιουργήθηκαν μετά την 1η Νοεμβρίου 2013: Νοείται ότι, η πρώτη επιφύλαξη ισχύει υπό την επιφύλαξη των οποιωνδήποτε πράξεων εκμετάλλευσης που έγιναν πριν από την 1η Νοεμβρίου 2013. |
| (ii) Ταινίες | 70 έτη, αρχόμενα από του θανάτου του τελευταίου επιζώντος μεταξύ των ακόλουθων προσώπων, ανεξαρτήτως του αν έχουν ορισθεί συμβατικά, ή λογίζονται βάσει διατάξεως νόμου, ως συνδημιουργοί: (α) παραγωγού, (β) κυρίου σκηνοθέτη, (γ) σεναριογράφου, (δ) συγγραφέα των διαλόγων, και (ε) συνθέτη της μουσικής που εγράφη ειδικά για να χρησιμοποιηθεί στην ταινία. |
| (iii) Ηχογραφήσεις | (α) Τα δικαιώματα των παραγωγών ηχογραφήσεων λήγουν 50 έτη μετά την πραγματοποίηση της υλικής ενσωμάτωσης. Ωστόσο, εάν η ηχογράφηση έχει δημοσιευθεί νομίμως στη διάρκεια της περιόδου αυτής, τα δικαιώματα λήγουν 70 έτη από την ημερομηνία της πρώτης νόμιμης δημοσίευσης. Εάν δεν έχει πραγματοποιηθεί νόμιμη δημοσίευση κατά την περίοδο που μνημονεύεται στην πρώτη πρόταση και εάν η ηχογράφηση έχει παρουσιαστεί νομίμως στο κοινό κατά την περίοδο αυτή, τα δικαιώματα λήγουν 70 έτη από την ημερομηνία της πρώτης νόμιμης παρουσίασης στο κοινό. |
| (iv) Εκπομπές | 50 έτη από την ημερομηνία, κατά την οποία πραγματοποιήθηκε η εκπομπή, είτε αυτή μεταδίδεται ενσυρμάτως είτε ασυρμάτως, συμπεριλαμβανομένης της καλωδιακής ή δορυφορικής μεταδόσεως. |
| (ν) Δημοσίευση προτέρως αδημοσίευτων έργων | 25 έτη από την στιγμή που για πρώτη φορά το έργο δημοσιεύθηκε νομίμως ή παρουσιάσθηκε νομίμως στο κοινό. |
| (vi) Μη πρωτότυπες βάσεις δεδομένων | 15 έτη από την περάτωση της κατασκευής της βάσεως δεδομένων, με την επιφύλαξη ότι (α) αν η βάση ετέθη στη διάθεση του κοινού καθ’ οιονδήποτε τρόπο πριν από την λήξη της δεκαπενταετίας, η διάρκεια της προστασίας μετράται από την ημερομηνία, κατά την οποία η βάση ετέθη για πρώτη φορά στη διάθεση του κοινού, και (β) οποιαδήποτε ουσιώδης τροποποίηση, αξιολογούμενη ποιοτικώς ή ποσοτικώς, του περιεχομένου μιας βάσεως δεδομένων, ιδίως οποιαδήποτε ουσιώδης τροποποίηση εξ αιτίας της διαδοχικής σωρεύσεως προσθηκών, διαγραφών ή μετατροπών, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα να θεωρείται ότι πρόκειται για νέα ουσιώδη επένδυση, αξιολογούμενη ποιοτικώς ή ποσοτικώς, παρέχει στην βάση, η οποία προκύπτει από την επένδυση αυτή, δικαίωμα ιδίας διάρκειας προστασίας. |
| (vii) Ερμηνείες, Εκτελέσεις | Τα δικαιώματα των ερμηνευτών ή των εκτελεστών καλλιτεχνών αποσβέννυνται 50 έτη μετά την ημερομηνία της ερμηνείας ή εκτέλεσης. Ωστόσο, αν εντός της περιόδου αυτής γίνει νόμιμη δημοσίευση ή νόμιμη παρουσίαση στο κοινό της υλικής ενσωμάτωσης της εν λόγω ερμηνείας ή εκτέλεσης, τα δικαιώματα αποσβέννυνται 50 έτη από την ημερομηνία της πρώτης αυτής δημοσίευσης ή της πρώτης αυτής παρουσίασης στο κοινό, ανάλογα με το ποια έγινε πρώτη. |
| Ωστόσο, -αν η ενσωμάτωση της ερμηνείας ή εκτέλεσης επί άλλου μέσου εκτός της ηχογράφησης, δημοσιευθεί ή παρουσιασθεί νομίμως στο κοινό εντός της περιόδου αυτής, τα δικαιώματα αποσβέννυνται 50 έτη από την ημερομηνία της πρώτης αυτής δημοσίευσης ή της πρώτης αυτής παρουσίασης στο κοινό, ανάλογα με το ποιά έγινε πρώτη, – αν η ενσωμάτωση της ερμηνείας ή της εκτέλεσης επί ηχογράφησης δημοσιευθεί ή παρουσιασθεί νομίμως στο κοινό εντός της περιόδου αυτής, τα δικαιώματα αποσβέννυνται 70 έτη από την ημερομηνία της πρώτης αυτής δημοσίευσης ή της πρώτης αυτής παρουσίασης στο κοινό, ανάλογα με το ποιά έγινε πρώτη. |
Αφού αποδειχθεί ότι υφίσταται δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας και ό παραπονούμενος είναι δικαιούχος αυτού (ως αδειούχος, εκδοχέας ή δημιουργός), θα πρέπει να αποδείξει ότι έχει γίνει παράβαση αυτού και ότι αυτή δέν εμπίπτει στις εξαιρέσεις του Νόμου.
Το άρθρο 7 του Νόμου προνοεί μεταξύ άλλων:
“(2) Το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας δεν περιλαμβάνει το δικαίωμα ελέγχου— (α) Της τελέσεως οιασδήποτε των πράξεων, οι οποίες προανεφέρθηκαν, με πνεύμα καλής πίστεως για το σκοπό έρευνας, ατομικής χρήσεως, κριτικής ανασκοπήσεως ή αναφοράς σε επίκαιρα γεγονότα, υπό τον όρο ότι, εάν η χρήση αυτή γίνεται δημόσια, αυτή συνοδεύεται από αναγνώριση του τίτλου και της πατρότητας του έργου, με εξαίρεση την περίπτωση, κατά την οποία το έργο παρεμπιπτόντως συμπεριελήφθη σε εκπομπή· (β) της συμπεριλήψεως σε ταινία ή εκπομπή οιουδήποτε καλλιτεχνικού έργου εγκατεστημένου σε μέρος όπου αυτό δύναται να βλέπεται από το κοινό· (γ) της αναπαραγωγής και διανομής αντιτύπων οιουδήποτε καλλιτεχνικού έργου μονίμως εγκατεστημένου σε μέρος όπου αυτό δύναται να βλέπεται από το κοινό· (δ) της παρεμπίπτουσας συμπεριλήψεως καλλιτεχνικού έργου σε ταινία ή εκπομπή· (ε) της συμπεριλήψεως ενός έργου σε εκπομπή, μετάδοση προς το κοινό, ηχογράφηση, ταινία ή σε συλλογή έργων, εφόσον η συμπερίληψη αυτή γίνεται υπό τύπο επεξηγήσεως για διδακτικούς σκοπούς και δεν αντιβαίνει προς τη χρηστή πρακτική και νοουμένου ότι γίνεται μνεία της πηγής προελεύσεως και του ονόματος του δημιουργού, το οποίο εμφαίνεται επί του έργου που χρησιμοποιείται με τον τρόπο αυτό· (στ)της παραθέσεως αποσπασμάτων από έργα, τα οποία δημοσιεύθηκαν, εφόσον αυτό δεν αντιβαίνει προς τη χρηστή πρακτική και εφόσον η έκταση αυτών δεν υπερβαίνει την έκταση που δικαιολογείται από το σκοπό αυτό, περιλαμβανομένης της παραθέσεως αποσπασμάτων από άρθρα εφημερίδων και περιοδικών υπό μορφή συνοψίσεως του τύπου, νοουμένου ότι γίνεται μνεία της πηγής προελεύσεως και του ονόματος του δημιουργού, το οποίο εμφαίνεται επί του έργου που χρησιμοποιείται με τον τρόπο αυτό· (ζ) της αναπαραγωγής δια του τύπου, παρουσίασης στο κοινό όπως αυτή καθορίζεται στο εδάφιο (1) πιο πάνω ή διάθεσης δημοσιευμένων άρθρων για οικονομικά, πολιτικά ή θρησκευτικά θέματα επικαιρότητας ή ραδιοτηλεοπτικώς μεταδιδομένων έργων ή άλλων αντικειμένων του ιδίου τύπου, όταν η χρήση αυτή δεν απαγορεύεται ρητά και εφόσον αναφέρεται η πηγή, συμπεριλαμβανομένου του ονόματος του δημιουργού, ή χρήση έργων ή άλλων αντικειμένων κατά την παρουσίαση της επικαιρότητας, στο βαθμό που δικαιολογείται από τον ενημερωτικό σκοπό και εφόσον αναφέρεται η πηγή, συμπεριλαμβανομένου του ονόματος του δημιουργού, εκτός εάν διαπιστωθεί ότι αυτό είναι αδύνατο· (η) της ηχογραφήσεως φιλολογικού ή μουσικού έργου, καθώς επίσης και της αναπαραγωγής της ηχογραφήσεως αυτής από το δημιουργό ή μετά από άδεια που παραχωρήθηκε από αυτόν, νοουμένου ότι τα αντίτυπα αυτής προορίζονται για λιανική πώληση στη Δημοκρατία και νοουμένου ότι το έργο αυτό έχει ήδη προηγουμένως ηχογραφηθεί, είτε στη Δημοκρατία είτε στην αλλοδαπή, μετά από άδεια που παραχωρήθηκε από το δικαιούχο του σχετικού μέρους του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας, υπό όρους και κατόπιν καταβολής εύλογης αποζημιώσεως που ήθελαν καθορισθεί από τον Υπουργό- (θ) της από ένα πρόσωπο αναγνώσεως ή απαγγελίας στο κοινό ή σε εκπομπή οιουδήποτε εύλογου αποσπάσματος φιλολογικού έργου που δημοσιεύθηκε, εφόσον συνοδεύεται από επαρκή αναγνώριση· (ι) οιασδήποτε αναπαραγωγής ενός έργου, η οποία γίνεται από προσιτές στο κοινό βιβλιοθήκες, επιστημονικά ιδρύματα, εκπαιδευτικά ιδρύματα, μουσεία ή αρχεία και η οποία πράξη αναπαραγωγής δεν αποσκοπεί, άμεσα ή έμμεσα, σε κανένα εμπορικό ή οικονομικό όφελος· (ια) της αναπαραγωγής για εφήμερες εγγραφές έργων που πραγματοποιούνται δι΄ ιδίων μέσων από ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό ή υπό την διεύθυνση ή τον έλεγχο αυτού, εφ’ όσον ή αναπαραγωγή αυτή ή τα οιαδήποτε αντίτυπα αυτής προορίζονται αποκλειστικά για νόμιμη εκπομπή, καταστρέφονται δε πριν από το τέλος περιόδου έξι ημερολογιακών μηνών, οι οποίοι αρχίζουν αμέσως μετά την πραγματοποίηση της αναπαραγωγής, ή πριν από το τέλος μεγαλύτερων περιόδων, οι οποίες ήθελον συμφωνηθεί μεταξύ του ραδιοτηλεοπτικού οργανισμού και του δικαιούχου του σχετικού μέρους του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας επί του έργου: Νοείται ότι κάθε αναπαραγωγή έργου δυνάμει της παρούσας παραγράφου, εφ’ όσον το έργο αυτό συνιστά απεικόνιση ή αποτύπωση αντικειμενικών γεγονότων (ντοκυμαντέρ) εξαιρετικού ιστορικού ενδιαφέροντος, δύναται να διατηρείται στα αρχεία της ραδιοφωνικής αρχής, τα οποία δια του παρόντος χαρακτηρίζονται ως επίσημα αρχεία για τον ως άνω σκοπό. Όμως, τηρουμένων των διατάξεων του παρόντος Νόμου, η αναπαραγωγή αυτή δεν δύναται να χρησιμοποιείται για εκπομπές, ή για οιονδήποτε άλλο σκοπό, χωρίς την συγκατάθεση του δικαιούχου του σχετικού μέρους του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας επί του έργου·(ιβ) της εκπομπής δημοσιευθέντος έργου, για το οποίο δεν ενδιαφέρεται κανένας οργανισμός συλλογικής διαχείρισης ή ανεξάρτητη οντότητα διαχείρισης, υπό τον όρο ότι, τηρουμένων των διατάξεων του παρόντος άρθρου, ο δικαιούχος του δικαιώματος εκπομπής επί του έργου λαμβάνει εύλογη αποζημίωση, η οποία καθορίζεται, όταν δεν υπάρχει συμφωνία, από την Αρχή Πνευματικής Ιδιοκτησίας και Συγγενικών Δικαιωμάτων· (ιγ) οιασδήποτε χρήσεως έργου, η οποία γίνεται για σκοπούς δικαστικής, κοινοβουλευτικής ή διοικητικής διαδικασίας ή αναφοράς σε οιανδήποτε τέτοια διαδικασία· (ιδ) της αναπαραγωγής δια του τύπου, παρουσίασης στο κοινό ή διάθεσης δημοσιευμένων άρθρων για οικονομικά, πολιτικά ή θρησκευτικά θέματα επικαιρότητας ή ραδιοτηλεοπτικώς μεταδιδομένων έργων ή άλλων αντικειμένων του ιδίου τύπου, όταν η χρήση αυτή δεν απαγορεύεται ρητά και εφόσον αναφέρεται η πηγή, συμπεριλαμβανομένου του ονόματος του δημιουργού, ή χρήση έργων ή άλλων αντικειμένων κατά την παρουσίαση της επικαιρότητας, στο βαθμό που δικαιολογείται από τον ενημερωτικό σκοπό και εφόσον αναφέρεται η πηγή, συμπεριλαμβανομένου του ονόματος του δημιουργού, εκτός εάν διαπιστωθεί ότι αυτό είναι αδύνατο·(ιε) της αναπαραγωγής σε οποιοδήποτε μέσο που πραγματοποιείται από φυσικό πρόσωπο για ιδιωτική χρήση και για μη άμεσους ή έμμεσους εμπορικούς σκοπούς, υπό τον όρο ότι οι δικαιούχοι λαμβάνουν δίκαιη αποζημίωση που συνεκτιμά την εφαρμογή ή όχι των τεχνολογικών μέτρων στο συγκεκριμένο έργο ή άλλο υλικό· (ιστ) της αναπαραγωγής σε χαρτί ή ανάλογο υλικό φορέα, με τη χρήση οποιουδήποτε είδους φωτογραφικής τεχνικής ή με οποιαδήποτε άλλη μέθοδο που επιφέρει παρόμοια αποτελέσματα, εκτός από τις παρτιτούρες, υπό τον όρο ότι οι δικαιούχοι λαμβάνουν δίκαιη αποζημίωση·(ιζ) της αναπαραγωγής εκπομπών εκ μέρους μη κερδοσκοπικών κοινωνικών ιδρυμάτων, όπως τα νοσοκομεία ή οι φυλακές, υπό τον όρο ότι οι δικαιούχοι λαμβάνουν δίκαιη αποζημίωση· (ιη) οιασδήποτε χρήσεως χάριν μόνο παραδείγματος κατά τη διδασκαλία ή την επιστημονική έρευνα, εφόσον αναφέρεται η πηγή, συμπεριλαμβανομένου του ονόματος του δημιουργού, εκτός εάν διαπιστωθεί ότι αυτό είναι αδύνατο και εφόσον δικαιολογείται από τον επιδιωκόμενο μη εμπορικό σκοπό· (ιθ) οιασδήποτε χρήσεως έργου, η οποία γίνεται προς όφελος των ατόμων με αναπηρία, η οποία συνδέεται άμεσα με την αναπηρία και δεν έχει εμπορικό χαρακτήρα, στο βαθμό που απαιτείται λόγω της συγκεκριμένης αναπηρίας, με την επιφύλαξη των διατάξεων των άρθρων 7ΙΕ έως 7ΙΚ.(3) Η χρήση έργου δυνάμει των διατάξεων των παραγράφων (α), (ε), (στ), (ζ), (θ), (ι), (ιγ) και (ιδ) του εδαφίου (2) περιλαμβάνει και τη χρήση αυτού σε οποιαδήποτε από τις γλώσσες που χρησιμοποιούνται γενικώς στη Δημοκρατία.(4) Το δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας επί επιστημονικού, φιλολογικού, μουσικού ή καλλιτεχνικού έργου, περιλαμβανομένης και φωτογραφίας, καθώς και αυτό επί ταινίας περιλαμβάνει το δικαίωμα του δημιουργού, εφ’ όρου ζωής αυτού, να διεκδικεί πατρότητα του έργου και να αντιτίθεται σε κάθε αλλοίωση, περικοπή ή άλλη τροποποίηση αυτού, οι οποίες θα έθιγαν την τιμή ή τη φήμη του:Νοείται ότι ο δημιουργός, ο οποίος επιτρέπει τη χρήση του έργου του σε ταινία ή τηλεοπτική εκπομπή, δε δύναται να παρεμποδίζει τροποποιήσεις, οι οποίες είναι απολύτως αναγκαίες για τεχνικούς λόγους ή προς το σκοπό εμπορικής εκμεταλλεύσεως του έργου.(5) Εξαιρούνται από το αποκλειστικό δικαίωμα αναπαραγωγής προσωρινές πράξεις αναπαραγωγής, οι οποίες είναι μεταβατικές ή βοηθητικές, όπως οι πράξεις που καθιστούν δυνατή την αναζήτηση (browsing) καθώς και την αποθήκευση σε κρυφή μνήμη (caching), συμπεριλαμβανομένων εκείνων που καθιστούν δυνατή την αποτελεσματική λειτουργία των συστημάτων μετάδοσης, υπό τον όρο ότι ο διαμεσολαβητής δεν τροποποιεί τις πληροφορίες και δεν παρεμποδίζει τη νόμιμη χρήση της τεχνολογίας, η οποία αναγνωρίζεται ευρέως και χρησιμοποιείται από τη βιομηχανία, προκειμένου να αποκτήσει δεδομένα σχετικά με τη χρησιμοποίηση των πληροφοριών. Τέτοια χρήση θεωρείται νόμιμη εφόσον επιτρέπεται από τον δικαιούχο ή δεν περιορίζεται από το νόμο».
Τα πιο πάνω δέν αποτελούν νομική συμβουλή.
[1] Σημειώνεται ότι τα δικαστήρια του κοινοδικαίου έχουν δώσει μια ευρεία ερμηνεία στον όρο «δημιουργικά έργα» (βλέπετε για παράδειγμα την απόφαση στην υπόθεση HRH Prince of Wales v. Associated Newspapers Ltd [2006] EWHC 522).
[2] Σημειώνεται ότι οι παραγωγοί ηχογραφήσεων και ταινιών και οι ραδιοτηλεοπτικοί οργανισμοί προστατεύονται από τη νομοθεσία ως «δημιουργοί».
[3] Η έμφαση είναι δική μου.
[4] κείμενα που μπορούν να διαβαστούν και όχι μεμονωμένες λέξεις- βλέπετε Exxon Corporation v. Exxon Insurance Consultants [1982] R.P.C 81, πλήν τίτλων ειδήσεων-headlines The Newspaper Licensing Agency Ltd and others v. Meltwater Holding BV and others).
Cyprus Law Notes 