Αθλητικές Χορηγίες.

Οι χορηγίες (sponsorships) αποτελούν πλέον ένα σημαντικό κομμάτι στον τομέα του αθλητισμού, με την σχετική αγορά συνεχώς να βελτιώνεται και να αναπτύσσεται, εφόσον οι χορηγίες έχουν οφέλη τόσο για τις επιχειρήσεις-χορηγούς (sponsors) όσο και για τους χορηγούμενους (right holders, π.χ αθλητές, διοργανωτές αθλητικών γεγονότων και σωματεία).

Οι χορηγοί (sponsors) προσφέρουν οικονομικά οφέλη ή οφέλη σε είδος (in kind) με αντάλλαγμα την διαφήμισή, προώθηση (promotion) και μάρκετινγκ της επωνυμίας της επιχείρησης τους ή/και των προϊόντων ή/και υπηρεσιών τους από τους χορηγούμενους (right holders).

Οι αθλητικές χορηγίες,  ώς έχουμε αναφέρει πιο πάνω, έχουν οφέλη τόσο προς τις επιχειρησεις-χορηγούς (sponsors) όσο και προς τους χορηγούμενους (rights holders).

Σε σχέση με τις επιχειρήσεις-χορηγούς, οι χορηγίες δύνανται να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη αναγνώριση της επωνυμίας (brand) τους απο το κοινό και στην αύξηση των καταναλωτών τους. Για παράδειγμα εάν μία επιχείρηση χορηγεί ένα πολύ γνωστό αθλητικό γεγονός (π.χ Ολυμπιακοί Αγώνες, Roland Garos, Wimbledon, Football Association Premier League, Australian Open), τότε αυτή θα διαφημίζεται σε πολυεθνικό επίπεδο και συνεπώς θα καταστεί γνωστή σε όλο τον κόσμο που παρακολουθεί το αθλητικό αυτό γεγονός, απο διάφορες χώρες του κόσμου (international audience).

Επίσης, μία χορηγία μπορεί να  οδηγήσει στην ταύτιση της επωνυμίας του χορηγού με συγκεκριμένα αθλητικά γεγονότα ή αθλητές ή ομάδες (για παράδειγμα ο Federer για πολλά χρόνια χορηγείτο απο την Rolex. Με τον τρόπο αυτό η Rolex συνδέθηκε με τα το όνομα του Federer. Επίσης, η εταιρεία Vauxhall έλαβε το δικαίωμα να αναφέρεται ώς ο κύριος συνεργάτης της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου της Αγγλίας).

Περαιτέρω, οι χορηγίες αθλητικών γεγονότων μπορούν να συνεισφέρουν όσον αφορά την συμμόρφωση μιας εταιρείας με την εταιρική κοινωνική της ευθύνη (corporate social responsibility).

Απο την άλλη, σε σχέση με τους αθλητές, οι χορηγίες τους βοηθούν να έχουν κίνητρο ωστε να προσπαθούν περισσότερο να επιτύχουν στους αγώνες και να αφιερώνονται με όλες τους τις δυνάμεις στις προπονήσεις τους, ενώ τους προσφέρουν επίσης οικονομικά οφέλη.

Η χορηγία είναι μια συμβατική σχέση μεταξύ του χορηγού και του χορηγούμενου και τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των μερών καθορίζονται απο τους όρους της σύμβασης μεταξύ τους.

Οι δικαιούχοι (rights holders) μπορούν να έχουν περισσότερους απο έναν χορηγό, δίδοντας διαφορετικά δικαιώματα σε κάθε χορηγό (π.χ ένας χορηγός που είναι εταιρεία ένδυσης μπορεί να αναλαμβάνει απλώς να ντύνει τον αθλητή ώστε να διαφημίζει την επωνυμία του χορηγού κατά την διάρκεια των αθλητικών αγώνων, ενώ άλλη εταιρεία μπορεί να χρησιμοποιεί το όνομα του αθλητή σε διαφημίσεις των προϊόντων της, τα οποία είναι για παράδειγμα τρόφιμα), με αποτέλεσμα να έχουν ένα κύριο χορηγό (primary sponsor), ο οποίος και θα πληρώνει το μεγαλύτερο ποσό και θα έχει τα περισσότερα δικαιώματα και δευτερεύοντες χορηγούς, οι οποίοι θα πληρώνουν μικρότερα ποσά και να έχουν λιγότερα δικαιώματα.

Μέρος στην σύμβαση μπορεί να είναι και η αντιπροσωπεία του χορηγούμενου (agent), η οποία μπορεί να διαπραγματευτεί τους όρους της χορηγίας εκ μέρους του χορηγούμενου αθλητή (έτσι που στην σύμβαση να υπάρχουν 3 μέρη, ο χορηγούμενος, ο χορηγός και ο αντιπρόσωπος του χορηγούμενου).

Παραδείγματα δικαιωμάτων που είθισται να δίδονται στους χορηγούς.

• Διαφήμιση της σχέσης χορηγού και χορηγούμενου: Ο χορηγός δύναται να ζητά κατα τις διαπραγματευσεις να λάβει άδεια να διαφημίζει την σχέση του με τον χορηγούμενο και να αναφέρεται με συγκεκριμένο τρόπο, π.χ η Vauxhall έλαβε το δικαίωμα να αναφέρεται ώς ο κύριος συνεργάτης της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου της αγγλίας.
• Aναφορά εμπορικής επωνυμίας στην ενδυμασία των αθλητών της ομάδας: Οι χορηγούμενοι που είναι σωματεία ή ομάδες συνήθως δίδουν το δικαίωμα στον χορηγό να συμπεριλάβει στις μπλούζες τους την εμπορική του επωνυμία, δίδοντας έτσι την δυνατότητα στον χορηγό να γίνει γνωστος στους θεατές του αγώνα.
• Χρήση του ονόματος του αθλητή σε διαφημίσεις: Ενας χορηγός δύναται να λάβει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί το όνομα του χορηγούμενου (π.χ  ενός αθλητή ή μιας ομάδας αθλητών) στις διαφημισεις του. Εάν ο χορηγούμενος/δικαιούχος έχει εγγράψει την επωνυμία του ως εμπορικό σήμα σε κάποια δικαιοδοσία, ο χορηγός θα θέλει άδεια να το χρησιμοποιεί.
• Εμφάνιση χορηγούμενου αθλητή σε εκδηλώσεις του χορηγού: Oι χορηγοί δύνανται να ζητήσουν απο τον χορηγούμενο αθλητή να εμφανίζεται σε εκδηλώσεις του χορηγού.
• Προώθηση του χορηγού απο τον χορηγούμενο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: Oι χορηγοί δύνανται να θέλουν να επωφεληθούν απο τον μεγάλο αριθμό ακόλουθων των χορηγούμενων στις πλατφόρμες και μέσα κοινωνικής δικτύωσης (π.χ Facebook, Twitter, Instagram, κτλ), για την προώθηση των προϊόντων ή/και τις επωνυμίας τους και έτσι ο χορηγούμενος να κληθεί να προβεί σε διαφημίσεις εκ μέρους του χορηγού.
• Δικαιώμα τοποθέτησης διαφημιστικών πινακίδων στους χώρους του αθλητικού γεγονότος: Είθισται οι χορηγοί αθλητικών γεγονότων να ζητούν κατά τις διαπραγματεύσεις με τους χορηγούμενους διοργανωτές του αθλητικού γεγονότος (event organizers), το δικαίωμα να προβαίνουν σε διαφημίσεις κατά την διάρκεια του γεγονότος που χορηγούν (για παράδειγμα εκθέτοντας την επωνυμία τους σε διαφημιστικές πινακίδες εντός του χώρου). Τέτοια δικαιώματα μπορούν να δώσουν/μεταβιβάσουν μόνο οι χορηγούμενοι που έχουν ιδιοκτησία ή έλεγχο του χώρου αυτού. Φυσικά, σε τέτοιες περιπτώσεις οι χορηγοί οφείλουν να γνωρίζουν τους κανονισμούς της αρμόδιας αρχής σε σχέση με τα είδη διαφημίσεων που επιτρέπονται. Το δικαίωμα τοποθέτησης διαφημιστικών πινακίδων στις πλευρές του γηπέδου που καταγράφουν οι κάμερες είναι φυσικά πολύ πιο ακριβό απο το δικαίωμα τοποθέτησης διαφημιστικών πινακίδων σε σημεία που δέν καταγράφουν οι κάμερες.

Όπως έχουμε αναφέρει πιο πάνω, η χορηγία διέπεται απο τους όρους της σύμβασης. Έτσι κατα τις προσυμβατικές διαπραγματεύσεις τα μέρη θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψιν τους διάφορους παράγοντες, όπως τα ακόλουθα:

Διάρκεια χορηγίας και τερματισμός: Τα μέρη θα πρέπει να συμφωνήσουν ως προς την διάρκεια της συμφωνίας και εάν θα υπάρχει η δυνατότητα ανανέωσης της με την λήξη της.

Τέλος (sponsorship fees): Τα μέρη θα συμφωνήσουν ως προς το τέλος/τίμημα της χορηγίας και κάθε πόσο αυτό θα πληρώνεται ( μηνιαίο, ετήσιο, εβδομαδιαίο ή με την επίτευξη ορισμένου στόχου-conditional). Ο χορηγούμενος συνήθως ζητά προκαταβολή του τιμήματος, προς αποφυγή του κίνδυνου να μήν πληρωθεί (εάν είναι μικρής διάρκειας η συμφωνία και όχι μακροχρόνια) και θα θέλει να λαμβάνει το τίμημα κατα την αρχή κάθε περιόδου (πχ in advance, κάθε 1η του μηνός εάν είναι μηνιαία η πληρωμή). Για μεγαλύτερες διάρκειας συμφωνίες, πιθανώς ο χορηγούμενος να ζητήσει  τραπεζική εγγύηση, ώστε να είναι καλυμμένος σε περίπτωση παραβίασης της συμφωνίας απο τον χορηγό. Επίσης, ώς αναφέραμε πιο πάνω, το αντίτιμο μπορεί να είναι σε είδος (π.χ supply of goods).

Χορηγίες απο Ανταγωνιστές: Ο χορηγός λογικά θα ζητήσει απο τον χορηγούμενο κατα τις προσυμβατικές διαπραγματεύσεις να μήν λάβει επιπρόσθετες χορηγίες απο ανταγωνιστές του κατα την διάρκεια της συμφωνίας τους.

Εικόνα του χορηγούμενου: Επειδή ο χορηγός θέλει να επωφεληθεί απο την θετική εικόνα του χορηγούμενου, θα θέλει να υπάρχει καποια πρόνοια στην συμφωνία με την οποία ο χορηγούμενος θα βεβαιώνει ότι καθ’ ολη την διάρκεια της χορηγίας δέν θα ενεργήσει με τρόπο που θα αμαυρώσει την εικόνα του (morality clause) (συνήθως όταν οι χορηγούμενοι είναι αθλητές) εφόσον κάτι τέτοιο θα επηρεάσει δυσμενώς και την εικόνα του χορηγού. (βλέπετε για παράδειγμα OJ Simpson και Oscar Pistorius). Απο την άλλη οι χορηγούμενοι αθλητές δέν θα θέλουν η χορηγία να τερματιστεί επειδή προσωπικά τους λάθη έγιναν γνωστά.

Αποκλειστικότητα: Οι χορηγοί, ιδανικά δέν θα θέλουν να είναι σε δευτερεύουσα θέση σε σχέση με άλλες εταιρείες χορηγούς και θα προτιμούν ο χορηγούμενος να μήν έχει άλλους χορηγούς ή τουλάχιστον να είναι oι κύριοι χορηγοί. Απο την άλλη, ο χορηγούμενος δέν θα θέλει να έχει μονο έναν χορηγό αλλά να λαμβάνει χορηγίες απο αριθμό χορηγών, για να αυξάνει το εισόδημα του. Για τους λόγους αυτους πολλές φορές  συμφωνούν, ώστε ο χορηγούμενος να δίδει στον χορηγό αποκλειστικά δικαιώματα σε σχέση με ορισμένα προϊόντα (“product category exclusivity”).

Τα μέρη θα πρέπει να συμφωνήσουν ώς προς την γεωγραφική εφαρμογή της αποκλειστικότητας του χορηγού. Aυτό είναι κάτι που θα επιθυμεί ο χορηγούμενος, ωστε να μήν περιορίζεται η δυνατότητα του να λάβει χορηγίες σε άλλες χώρες.

Ambush Marketing: Ο χορηγός θα θέλει να αποτρέψει πιθανή σύνδεση του χορηγούμενου με εταιρείες οι οποίες δέν είναι στην πραγματικότητα χορηγοί του (ambush marketing) και για τον λόγο αυτό θα επιθυμεί να υπάρχει κάποια πρόνοια στην σύμβαση με την οποία ο χορηγούμενος να εγγυάται και να βεβαιώνει ότι έχει λάβει μέτρα για να αποτρέψει τέτοιες ενέργειες απο άλλες εταιρείες (π.χ sponsor awareness campaigns).

Έξοδα: Ο χορηγούμενος θα θέλει ο χορηγός να τον αποζημιώσει σε σχέση με οποιαδήποτε έξοδα στα οποία εύλογα προέβηκε για τους σκοπούς συμμόρφωσης του με τις συμβατικές του υποχρεώσεις.

Όπως και σε όλα τα είδη συμβάσεων, σημαντική επίσης είναι η ρήτρα δικαιοδόσιας (jurisdiction)-επίλυσης διαφορών (π.χ διαιτησία ενώπιον συγκεκριμένου διαιτητικού σώματος στην Κύπρο), εφαρμοζόμενου δίκαιου (applicable law, π.χ Κυπριακό Δίκαιο), η ρήτρα αναφορικά με απρόβλεπτα περιστατικά (Force Majeure) και η ρήτρα αναφορικά με τις ειδοποιήσεις μεταξύ των μερών (notices).

Τα πιο πάνω δέν αποτελούν νομική συμβουλή.

Τονίζεται ότι η κάθε περίπτωση θα πρέπει να εξετάζεται με βάση τα δικά της μοναδικά γεγονότα.