Εταιρεία δύναται, νοουμένου ότι αυτό επιτρέπεται απο τις πρόνοιες του Καταστατικού της, σε περίπτωση που εξέδωσε μετοχές οι οποίες δέν έχουν πληρωθεί πλήρως και ακόμη και μετά απο ειδοποίηση/κλήση της στον μέτοχο (notice for call) παραμένουν απλήρωτες, να τις κατασχέσει (to forfeit the shares) και έτσι ο μέτοχος να πάβει να έχει ιδιοκτησία αυτών.
Αν για παράδειγμα η εταιρεία Χ, η οποία είναι ιδιωτική εταιρεία περιορισμένης ευθύνης με μετοχές εξέδωσε 50 μετοχές στον Κώστα και ο Κώστας πλήρωσε μόνο για τις 10 (το 20% της συνολικής αξίας αυτών των μετοχών) κατα την εγγραφή του ως μέλος και συμφωνήθηκε όπως το υπόλοιπο ποσό (80%) πληρώνεται σε 4 δόσεις και σήμερα εκκρεμούν και οι 4 δόσεις, τότε με την συνεχιζόμενη παράλειψη πληρωμής της πρώτης δόσης, η εταιρεία δύναται να κατασχέσει τις απλήρωτες μετοχές και έτσι ο Κώστας να χάσει 40 μετοχές (απλήρωτες) και να κατέχει μόνο τις 10 (πληρωμένες).
Μετοχή η οποία κατασχέθηκε απο την εταιρεία δύναται να πωληθεί ή να διατεθεί με άλλο τρόπο απο τους συμβούλους της εταιρείας σε άλλο μέτοχο ή/και μετόχους στην ίδια ή σε διαφορετική τιμή, ενώ δύνανται επίσης να ακυρωθεί (τέτοια ακύρωση δέν αποτελεί μείωση κεφαλαίου).
Η κατάσχεση μετοχών διέπεται απο τις πρόνοιες του Ιδρυτικού και Καταστατικού Εγγράφου της Εταιρείας. Συνεπώς, πάντα θα πρέπει να εξετάζονται οι πρόνοιες του Καταστατικού προκειμένου να διαπιστωθεί εάν η εταιρεία επιτρέπεται να προβεί σε κατάσχεση και εάν ναί πότε και πώς.
Σύμφωνα με το σύγγραμμα Palmer’s Company Law, 2ος Τόμος, Μέρος 6, Κεφάλαιο 6.2, παρ. 6.219:
«There is no inherent power of forfeiture. The articles of a public company, however, generally contain provisions for the forfeiture of shares for the nonpayment of a call or instalment. Such a power may either be in the original articles or introduced into the articles by a variation under Companies Act ».
Επίσης θα πρέπει πάντοτε να εξετάζονται οι όροι έκδοσης των μετοχών.
Για να δύναται να γίνει κατάσχεση θα πρέπει να έχει προηγουμένως (οι προθεσμίες καθορίζονται απο το Καταστατικό) δοθεί ειδοποίηση/κλήση πληρωμής στον μέτοχο (βήμα 2: Επίδοση κλήσης στον μέτοχο που να καθορίζει ημερομηνία, τόπο πληρωμής, τρόπο πληρωμής και ποσό) και να έχει περάσει η χρονική προθεσμία σύμφωνα με τους όρους του Καταστατικού (αυτό θα αναφερεται και στην ειδοποίηση/κλήση).
Για να γίνει κλήση θα πρέπει προηγουμένως να έχει περάσει σχετικό ψήφισμα απο τους διευθυντές της εταιρείας που εγκρίνει την επίσοδη κλήσης στον μέτοχο. (βήμα 1/ Ψήφισμα διευθυντών που εγκρίνει την επίδοση κλήσης).
Σε περίπτωση που η εταιρεία έχει υιοθετήσει τις σχετικές πρόνοιες του Πίνακα Α, τότε αυτές καθορίζουν την διαδικασία, διαφορετικά ισχύουν οι σχετικές πρόνοιες, ώς έχουν στο καταστατικό της εταιρείας.
Παραθέτω πιο κάτω τα σχετικά άρθρα του Πίνακα Α.
Κλήσεις για Μετοχές
15. Οι διευθυντές δύνανται από καιρό σε καιρό να κάνουν κλήσεις προς τα μέλη σε σχέση με οποιαδήποτε απλήρωτα ποσά στις μετοχές τους (είτε έναντι της ονομαστικής αξίας των μετοχών είτε υπό τύπο αξίας υπέρ το άρτιο) και τα οποία δεν είναι πληρωτέα σύμφωνα με τους όρους της έκδοσης τους που να ορίζει το χρόνο, νοουμένου ότι καμιά κλήση δεν θα υπερβαίνει το ένα τέταρτο της ονομαστικής αξίας της μετοχής ή θα είναι πληρωτέα σε λιγότερο από ένα μήνα από την ημερομηνία που ορίστηκε για την πληρωμή της αμέσως προηγούμενης κλήσης και κάθε μέλος, (με την επιφύλαξη ότι λαμβάνει τουλάχιστο δεκατεσσάρων ημερών ειδοποίηση που ορίζει το χρόνο ή χρόνους και τόπο πληρωμής) θα πληρώνει στην εταιρεία στο χρόνο ή χρόνους και τόπο που θα έχουν με τον τρόπο αυτό οριστεί, το ποσό που αναφέρεται στην κλήση σχετικά με τις μετοχές του. Κλήση δύναται να ανακαλείται ή να αναβάλλεται όπως οι σύμβουλοι δυνατό να αποφασίσουν.
16. Κλήση θεωρείται ότι έγινε κατά το χρόνο που εγκρίθηκε το ψήφισμα των συμβούλων με το οποίο εξουσιοδοτείται η κλήση και δύναται να απαιτεί την πληρωμή με δόσεις.
17. Οι από κοινού κάτοχοι μετοχής είναι από κοινού και χωριστά υπεύθυνοι για την πληρωμή ολων των κλήσεων σχετικά με αυτή.
18. Αν ποσό το οποίο έχει κληθεί να πληρωθεί σε σχέση με μετοχή, δεν πληρωθεί πριν από ή κατά την ημερομηνία που ορίζεται για την πληρωμή του, το πρόσωπο που είχε την υποχρέωση να προβεί στην πληρωμή του, θα πληρώνει τόκο, στο ποσό από την ημέρα που ορίστηκε για πληρωμή του μέχρι το χρόνο πραγματικής πληρωμής με τέτοιο επιτόκιο που δεν ξεπερνά τα 5 τοις εκατό ετησίως όπως οι σύμβουλοι δυνατό να αποφασίσουν, αλλά οι σύμβουλοι δικαιούνται να μην απαιτήσουν πληρωμή τέτοιου τόκου ολικώς ή μερικώς.
19. Οποιοδήποτε ποσό που σύμφωνα με τους όρους έκδοσης μετοχής καθίσταται πληρωτέο κατά την παραχώρηση ή κατά οποιαδήποτε ορισμένη ημερομηνία, είτε σε σχέση με την ονομαστική αξία της μετοχής είτε αξία υπέρ το άρτιο, θεωρείται για τους σκοπούς των κανονισμών αυτών ως κλήση που έγινε κανονικά και που είναι πληρωτέα την ημερομηνία στην οποία σύμφωνα με τους όρους έκδοσης, αυτή καθίσταται πληρωτέα, και στην περίπτωση παράλειψης πληρωμής, όλες οι σχετικές διατάξεις των κανονισμών αυτών ως προς την πληρωμή τόκου και εξόδων, κατάσχεσης ή διαφορετικά θα εφαρμόζονται ωσάν το ποσό αυτό να είχε καταστεί πληρωτέο δυνάμει κλήσης που είχε γίνει δεόντως και γνωστοποιήθηκε.
20. Οι σύμβουλοι δύνανται, κατά την έκδοση μετοχών, να κάνουν διάκριση ανάμεσα στους κατόχους μετοχών ως προς το ποσό κλήσεων που πρέπει να πληρωθεί και τους χρόνους πληρωμής.
21. Οι σύμβουλοι δύνανται, αν το θεωρούν ορθό, να εισπράσσουν από οποιοδήποτε μέλος που είναι πρόθυμο να προκαταβάλει το ποσό, ολόκληρο ή μέρος των χρημάτων που δεν κλήθηκαν και δεν πληρώθηκαν για οποιεσδήποτε μετοχές που κατέχει, και με την προπληρωμή ολόκληρου ή μέρους του ποσού αυτού που προπληρώθηκε με τον τρόπο αυτό δύναται (μέχρις ότου το ποσό αυτό θα καθίστατο πληρωτέο αν δεν πληρωνόταν προκαταβολικά) να πληρώνουν τόκο με τέτοιο επιτόκιο που δεν ξεπερνά (εκτός αν η εταιρεία σε γενική συνέλευση αποφασίσει διαφορετικά) 5 τοις εκατό ετησίως, όπως δυνατό να συμφωνηθεί μεταξύ των διευθυντών και του μέλους που προκαταβάλλει το ποσό αυτό.
Κατάσχεση Μετοχών
33. Αν μέλος παραλείψει να πληρώσει οποιαδήποτε κλήση ή δόση κλήσης στην ημερομηνία που ορίζεται για την πληρωμή της, οι σύμβουλοι δύνανται, σε οποιοδήποτε χρόνο μετά από αυτή κατά τη διάρκεια του χρόνου αυτού όσο οποιοδήποτε μέρος της κλήσης ή δόσης παραμένει απλήρωτο, να επιδώσουν σε αυτό ειδοποίηση με την οποία να απαιτούν την πληρωμή τόσου μέρους της κλήσης ή δόσης το οποίο παραμένει απλήρωτο μαζί με οποιοδήποτε τόκο, ο οποίος δυνατό να προκύψει.
34. Η ειδοποίηση ονομάζει περαιτέρω ημέρα (όχι νωρίτερα από την εκπνοή δεκατεσσάρων ημερών από την ημερομηνία επίδοσης της ειδοποίησης) κατά ή πριν από την οποία η πληρωμή που απαιτείται με την ειδοποίηση πρέπει να γίνει, και αναφέρει ότι σε περίπτωση μη πληρωμής κατά ή πριν από το χρόνο που ορίστηκε οι μετοχές σε σχέση με τις οποίες έγινε η κλήση υπόκεινται σε κατάσχεση.
35. Αν δεν υπάρξει συμμόρφωση προς τις απαιτήσεις τέτοιας ειδοποίησης, οποιαδήποτε μετοχή σε σχέση με την οποία δόθηκε η ειδοποίηση, δύναται σε οποιοδήποτε χρόνο μετά από αυτή, πριν γίνει η πληρωμή που απαιτείται από την ειδοποίηση, να κατασχεθεί μετά από απόφαση των συμβούλων για το σκοπό αυτό.
36. Μετοχή που κατασχέθηκε δύναται να πωληθεί ή με άλλο τρόπο να διατεθεί υπό τέτοιους όρους και με τέτοιο τρόπο όπως οι σύμβουλοι θεωρούν ορθό, και σε οποιοδήποτε χρόνο πριν από την πώληση ή διάθεση, ή κατάσχεση δυνατό να ακυρωθεί υπό τέτοιους όρους όπως οι σύμβουλοι θεωρούν ορθό.
37. Πρόσωπο του οποίου οι μετοχές έχουν κατασχεθεί παύει να είναι μέλος σε σχέση με τις μετοχές που κατασχέθηκαν, αλλά παρά το γεγονός αυτό παραμένει υπεύθυνο να πληρώσει στην εταιρεία όλα τα χρήματα τα οποία κατά την ημέρα της κατάσχεσης ήταν πληρωτέα από αυτό στην εταιρεία σε σχέση με τις μετοχές, η ευθύνη του όμως θα παύσει αν και όταν η εταιρεία θα έχει πληρωθεί στο ακέραιο όλα αυτά τα χρήματα σε σχέση με τις μετοχές.
38. Θέσμια γραπτή δήλωση ότι ο δηλώνων είναι ο σύμβουλος ή ο γραμματέας της εταιρείας, και ότι μετοχή στην εταιρεία έχει δεόντως κατασχεθεί σε ημερομηνία που αναφέρεται στη δήλωση, είναι αμάχητη μαρτυρία των γεγονότων που αναφέρονται σε αυτή έναντι όλων των προσώπων που απαιτούν δικαιώματα στη μετοχή. Η εταιρεία δύναται να λάβει την αντιπαροχή, αν υπάρχει, που δόθηκε για τη μετοχή, σε οποιαδήποτε πώληση ή διάθεση αυτής και δύναται να εκτελέσει μεταβίβαση της μετοχής προς όφελος του προσώπου στο οποίο η μετοχή πωλήθηκε ή διατέθηκε το οποίο και μετά από αυτή θα γράφεται ως ο κάτοχος της μετοχής και δεν θα δεσμεύεται να ενδιαφερθεί για τον τρόπο διάθεσης του τιμήματος της πώλησης, αν υπάρχει, ούτε και θα επηρεάζεται ο τίτλος του στη μετοχή από οποιαδήποτε τυχόν παρατυπία ή ακυρότητα στη διαδικασία αναφορικά με την κατάσχεση, πώληση ή διάθεση της μετοχής.
39. Οι διατάξεις των κανονισμών αυτών ως προς την κατάσχεση μετοχών, εφαρμόζονται σε περίπτωση μη πληρωμής, οποιουδήποτε ποσού το οποίο βάσει των όρων έκδοσης μετοχής καθίσταται πληρωτέο σε ορισμένο χρόνο είτε σε σχέση με την ονομαστική αξία της μετοχής είτε υπό τύπο αξίας υπέρ το άρτιο, ωσάν το ίδιο ποσό να είχε καταστεί πληρωτέο δυνάμει κλήσης που είχε δεόντως γίνει και γνωστοποιηθεί.
Τα πιο πάνω δεν αποτελούν νομική συμβουλή.
Cyprus Law Notes 